فَذَکِّرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ یَخَافُ وَعِید موضوع: حدیث نبوی تاریخ انتشار: 2015-11-08 | بازدید: 1304

فَذَکِّرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ یَخَافُ وَعِید

الحمد لله رب العالمین والصلاة والسلام علی أشرف خلق الله النبی محمد صلی الله علیه وآله وسلم

ثم أما بعد:

رسول الله صلی الله علیه و سلم می فرمایند: (دو چیز را برای شما به جا گذاشته ام که اگر پایبند آن باشید هر گز گمراه نخواهی شد که آن دو عبارتند از: قرآن و سنت)[1]. و با توجه به گذشت سریع زمان و نزدیک شدنمان به روز قیامت همان روزی که الله عزوجل درباره آن می فرماید: (روزی که مال و فرزندان سودی ندارد* مگر آنکه با قلب سالم به سوی الله آمده باشد)[2]. بر ما واجب است که در این لحظات زندگی که بین کسوف و خسوف (ماه  گرفتگی و خورشید گرفتگی) و قتل و خون ریزی ها قرار داریم به کتاب الله و سنت رسولش برگردیم. یکی از علمای سلف می فرماید: اگر می خواهی الله با تو سخن بگوید پس قرآن بخوان، و اگر می خواهی تو با الله سخن بگویی پس دعا کن، و اگر می خواهی با یکدیگر گفت و گو کنید پس نماز بخوان.

بنابر این شایسته است که به قرآن گوش فرا دهیم و به دستوارت آن عمل کنیم زیرا قرآن ما را راهنمایی می کند تا از عذاب دردناک نجات یابیم چنان که می فرماید: (ای پیامبر بندگانم را خبر ده که یقیناً من آمرزنده ی مهربانم.  و همچنین بدانید که عذاب من همان عذاب دردناک است) [3]. و اوست که می فرماید: (در این سخن برای صاحبدلان یا آنان که با حضور گوش فرا می دارند ، اندرزی است) [4]. و در آیه دیگر می فرماید: (فَذَکِّرْ بِالْقُرْآنِ مَن یَخَافُ وَعِیدِ)[5]. ترجمه: پس هر که را، از وعده عذاب من می ترسد به قرآن اندرز ده.

و بدانید که الله عزوجل دائما بنده اش را در کتابش یاد می کند و می فرماید ما انسان را بیهوده و عبث خلق نکرده ایم: (لَوْ أَرَدْنَا أَنْ نَتَّخِذَ لَهْوًا لَاتَّخَذْنَاهُ مِنْ لَدُنَّا إِنْ کُنَّا فَاعِلِینَ )[6].ترجمه: (اگر اراده ما بازی گرفتن بود از نزد خود گرفته بودیم اگر بازیگر بودیم).

پس ای خواننده گرامی دقت و تأمل کن به این حدیث که ام سلمه رضی الله عنها روایت می کند: (شنیدم رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: زمانی که گناهان در بین امت من انتشار یافت الله عزوجل تمام آنان را عذاب خواهند داد. من گفتم: ای رسول الله مگر در میان آن گناهکاران، صالحان نیستند؟ فرمودند: بله. گفتم: پس با آنان چه می کند؟ فرمودند: آنان نیز به همان عذاب گرفتار خواهند شد، سپس عاقبتش با بخشش و رضایت از طرف پروردگار خاتمه می یابد)[7].

و از ابی هریره رضی الله عنه روایت شده که رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: (قیامت برپا نمی شود تا اینکه علم از میان خواهد رفت، و زلزله زیاد خواهد شد، و فتنه آشکار خواهد شد و هرج و مرج که همان قتل و کشتار است نیز زیاد خواهد شد و مال و ثروت به اندازه ای افزون خواهد گشت که دیگر کسی به پول نیازی نخواهد داشت)[8].  

و امروزه شاهد برخی از این نشانه ها هستیم  از جمله خرید و فروش خمر که به صورت رسمی در کشورهای اسلامی و قتل و کشتار و ربا در بین این امت انتشار یافته است. و لذا باید در این آیه کمی تدبر کنیم که می فرماید: (فساد و تباهی به خاطر کارهایی که مردم انجام داده اند پدیدار گشته است تا پروردگار سزای برخی از آنچه را که کرده اند به آنان بچشاند، شاید آنان باز گردند)[9]. و در آیه دیگر می فرماید: (اگر شما را مصیبتی رسد ، به خاطر کارهایی است که می کنید و الله بسیاری از گناهان را عفو می کند)[10].

ببینید الله عزوجل در پاسخ به کسانی که از ربا خواری دست نمی کشند چه می فرماید: (فَإِن لَّمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ ۖ وَإِن تُبْتُمْ فَلَکُمْ رُءُوسُ أَمْوَالِکُمْ لَا تَظْلِمُونَ وَلَا تُظْلَمُونَ)[11]. ترجمه: پس اگر چنین نکردید، یقین داشته باشید که الله و رسولش با شما جنگ خواهند کرد. و اگر توبه کردید اصل سرمایه هایتان از آن شماست، نه ستم می کنید و نه بر شما ستم وارد می شود.

باید از خود بپرسیم: آیا ما توانایی و طاقت این جنگ را داریم؟! با اینکه جواب را خوب می دانیم اما باز هم با گناهان و اعمال پلید با پروردگار مبارزه می کنیم اما بشنوید که پروردگار درباره جنگ با او چه می فرماید: (قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَیٰ أَن یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذَابًا مِّن فَوْقِکُمْ أَوْ مِن تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعًا وَیُذِیقَ بَعْضَکُم بَأْسَ بَعْضٍ ۗ انظُرْ کَیْفَ نُصَرِّفُ الْآیَاتِ لَعَلَّهُمْ یَفْقَهُونَ)[12]. ترجمه: بگو: او قادر بر آن هست که از فراز سرتان یا از زیر پاهایتان عذابی برشما بفرستد یا شما را گروه گروه در هم افکند و خشم و کینه گروهی را به گروه دیگر بچشاند بنگر که آیات را چگونه گوناگون بیان می کنیم شاید که بفهمند. و در آیه دیگر می فرماید: (أَفَأَمِنَ الَّذِینَ مَکَرُوا السَّیِّئَاتِ أَن یَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ یَأْتِیَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَیْثُ لَا یَشْعُرُونَ)[13]. ترجمه: آیا کسانی که بد اندیشی و توطئه کردند از این ایمن هستند که الله همه آنها را در زمین فرو برد، و یا عذاب الهی از جایی که نمی دانند، به سراغشان بیاید ؟!.

و به یاد آوردید قوم هایی که چنین عذاب هایی بر آنان نازل شده و از زمان های بسیار دوری نیستند چنان که الله تعالی می فرماید: (وَکَمْ أَهْلَکْنَا مِن قَرْیَةٍ بَطِرَتْ مَعِیشَتَهَا ۖ فَتِلْکَ مَسَاکِنُهُمْ لَمْ تُسْکَن مِّن بَعْدِهِمْ إِلَّا قَلِیلًا ۖ وَکُنَّا نَحْنُ الْوَارِثِینَ)[14]. ترجمه: و چه بسیار شهرها را نابود ساختیم که اهالی آنها در زندگی خود مست و مغرور شده و سرکشی کرده بودند. این خانه های ایشان است که بعد از آنان جز مدت اندکی مورد سکونت قرار نگرفته است و ما خودمان مالک و صاحب دیار آنان شدیم.

با وجود اینکه بسیار قدرتمند بودند اما در مقابل قدرت پروردگار دوام نیاوردند چنان که می فرماید: (وَمَا کَانَ اللَّهُ لِیُعْجِزَهُ مِن شَیْءٍ فِی السَّمَاوَاتِ وَلَا فِی الْأَرْضِ ۚ إِنَّهُ کَانَ عَلِیمًا قَدِیرًا)[15]. ترجمه: هیچ چیز در آسمانها و زمین نیست که الله را ناتوان سازد زیرا او دانا و تواناست.

اما در اینجا سؤالی به ذهن می رسد اینکه: آیا کسی می تواند در هنگام نزول عذاب از طرف الله عزوجل در امان باشد؟

کدام یک از ما می تواند در امان باشد؟ در این آیه تفکر کنید: (أَأَمِنتُم مَّن فِی السَّمَاءِ أَن یَخْسِفَ بِکُمُ الْأَرْضَ فَإِذَا هِیَ تَمُورُ)[16]. ترجمه: آیا خود را از کسی که در آسمان است در امان می دانید که فرمان دهد زمین شما را فرو برد پس آن (زمین) ناگهان به لرزش در آید؟.

شایسته است همیشه با احتیاط زندگی کنیم به خصوص در این زمان که فسادهای بسیاری در جامعه انتشار یافته که تمام آن ها دلیل بر نزدیک بودن عذاب پروردگار است مگر اینکه خودش بر ما رحم کند زیرا اوست که می فرماید: (وَإِذَا أَرَدْنَا أَن نُّهْلِکَ قَرْیَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِیهَا فَفَسَقُوا فِیهَا فَحَقَّ عَلَیْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِیرًا)[17]. ترجمه: و زمانی بخواهیم مردمان شهری را هلاک کنیم خوشگذرانان و سرکشان آن شهر را وا می داریم تا در آن به فسق و فجور بپردازند، پس فرمان عذاب بر آن شهر محقق می شود و سخت آن شهر را نابود سازیم.

و در آخر باید به این آیه برگردیم که الله تعالی می فرماید: (وَمَا نُرْسِلُ بِالْآیَاتِ إِلَّا تَخْوِیفًا)[18]. ترجمه: و ما معجزات را جز برای ترسانیدن نمی فرستیم.

بدین ترتیب تمام این نشانه هایی که پروردگار می فرستد برای تذکر است تا بترسیم  سپس توبه کنیم و به سوی او برگردیم تا از عذابش نجات یابیم.

لذا بر ما واجب است که از غفلت بیدار شویم و به سوی الله عزوجل بر گردیم و به نصیحت های او گوش فرا دهیم زیرا که او بهترین نصیحت کننده است. و همواره این آیه را بگوییم: (لَّا إِلَٰهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ).

منبع: www.tafsir.net

مترجم: ام محمد.

[1] ـ مستدرک حاکم: (ترکت فیکم أمرین لن تضلوا ما تمسکتم بهما کتاب الله وسنة نبیه).

[2] ـ شعراء: 88ـ89: (یَوْمَ لَا یَنفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ.إِلَّا مَنْ أَتَی اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ).

[3] ـ حجر: 49ـ50: (نَبِّئْ عِبَادِی أَنِّی أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِیمُ. وَأَنَّ عَذَابِی هُوَ الْعَذَابُ الْأَلِیمُ).

[4] ـ ق:37: (إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَذِکْرَیٰ لِمَن کَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَی السَّمْعَ وَهُوَ شَهِیدٌ).

[5] ـ ق:45.

[6] ـ انبیاء:17.

[7] ـ مسند امام احمد: (سمعت رسول الله صلی الله علیه وسلم یقول: «إذا ظهرت المعاصی فی أمتی عمّهم الله بعذاب من عنده»، فقلت: "یا رسول الله، أما فیهم یومئذ أناس صالحون؟" قال: «بلی»، قلت: "کیف یصنع بأولئک؟" قال: «یصیبهم ما أصاب الناس، ثم یصیرون إلی مغفرة من الله ورضوان).

[8] ـ سنن ترمذی: (لَا تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّی یُقْبَضَ الْعِلْمُ، وَتَکْثُرَ الزَّلَازِلُ، وَیَتَقَارَبَ الزَّمَانُ، وَتَظْهَرَ الْفِتَنُ وَیَکْثُرَ الْهَرْجُ، وَهُوَ الْقَتْلُ الْقَتْلُ، حَتَّی یَکْثُرَ فِیکُمْ الْمَالُ فَیَفِیضَ).

[9] ـ روم:41: (ظَهَرَ الْفَسَادُ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ لِیُذِیقَهُم بَعْضَ الَّذِی عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ).

[10] ـ شوری: 30: (وَمَا أَصَابَکُم مِّن مُّصِیبَةٍ فَبِمَا کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ وَیَعْفُو عَن کَثِیرٍ).

[11] ـ بقره:279.

[12] ـ انعام:65.

[13] ـ نحل:45.

[14] ـ قصص:58.

[15] ـ فاطر: 44.

[16] ـ ملکک16.

[17] ـ اسراء:16.

[18] ـ اسراء:59.