چه کسی الله را آفریده؟ دلیل پرسیدن این سؤال چیست؟ موضوع: پاسخ به سوالات تاریخ انتشار: 2015-11-18 | بازدید: 1437

بسم الله الرحمن الرحیم

چه کسی الله را آفریده؟ دلیل پرسیدن این سؤال چیست؟

آیا پرسیدن چنین سؤالی درست است؟

اگر این سؤال به ذهن کسی خطور کند و یا شخص دیگری از ما بپرسد، باید دانست که در اصل، پرسیدن چنین سؤالی خطاست زیرا در خود سؤال، تناقض وجود دارد. مثلا: اگر فرض کنیم که آفریدگاری برای الله تعالی – نعوذ بالله – وجود دارد! در این هنگام باید پرسید: چه کسی آفریدگار الله را خلق کرده است؟!! سپس چه کسی آفریدگار آفریدگار الله را خلق کرده است؟!! همچنان سؤال ادامه می یابد و نهایتی وجود نخواهد داشت و این چیزی است که عقل و منطق آن را رد می کنند و نمی پذیرند. اما اگر قبول کنیم که آفرینش تمام مخلوقات به خالقی ختم می شود که همه چیز را آفریده است و کسی او را خلق نکرده است؛ چنین چیزی موافق با عقل و منطق است و این خالق کسی جز الله تعالی نیست.

اما دلایل کونی که به ما نشان می دهند، خالق جهان، الله تعالی ست بسیار زیاد اند، ما در این جا به طور مختصر به چهار دلیل اشاره می کنیم که جهان، خود شاهد و گواه بر آن است. این چهار دلیل را الله تعالی در ابتدای سوره ی اعلی بیان می نماید: {‏تسبیح و تقدیس کن پروردگار والا مقام خود را. همان خداوندی که می ‌آفریند و سپس آنها را هماهنگ می کند. خداوندی که اندازه ‌گیری می ‌کند و سپس هدایت می نماید}[1].

دلیل اول: آفرینش: وجود مخلوقات دلیل بر وجود خالقی برای آنهاست، الله متعال می فرماید: {آیا آنها از هیچ آفریده شده اند، یا خود خالق خویش اند؟}[2].

دلیل دوم: هماهنگی و نظم؛ یعنی این خالق همه چیز را در نهایت نظم و هماهنگی آفریده است. مثلا: جسم انسان که تمام اعضای آن به طور منظم آفریده شده و با هماهنگی یکدیگر به انجام وظایف خویش می پردازند؛ الله جل و علا می فرماید: {این آفرینش خداوندی است که هر چیزی را محکم و استوار ساخته است، بی گمان او از آنچه انجام می دهید؛ با خبر است}[3].

دلیل سوم: اندازه گیری؛ یعنی این خالق همه چیز را با ترتیب و اندازه ی دقیقی خلق کرده است که متناسب با هر مکان و زمانی است و می توانند با سایر مخلوقات منسجم و هماهنگ شوند. الله جل و شأنه می فرماید: {ما هر چیز را به اندازه آفریده ایم}[4]. به عنوان مثال: مسافت خورشید از زمین اندازه ی معینی دارد و اگر این فاصله کمتر شود همه چیز خواهد سوخت. یا تکاملی که بین گیاهان و جانداران وجود دارد؛ گیاهان هنگام نفس کشیدن دی اکسید کربن را گرفته و اکسیژن را پس می دهند در حالی که حیوانات در نفس کشیدن اکسیژن را گرفته و دی اکسید کربن را پس می دهند. این نشان می دهد که همه چیز به اندازه وترتیب معینی آفریده شده است.

دلیل چهارم: هدایت کردن؛ این خالق، تمام مخلوقات را به سوی چیزی که مصلحتشان در آن وجود دارد راهنمایی و هدایت می کند. الله جل جلاله می فرماید: {- موسی علیه السلام فرمود - پروردگار ما کسی است که هر چیزی را هستی بخشیده و سپس آن را هدایت کرده است}[5]. مثال آن: زمانی که طفلی به دنیا می آید خودش می داند که برای به دست آوردن غذا باید سینه ی مادرش را به دهان گیرد.

این ها دلایلی بودند که نشان می دهند جهان، خالقی دارد؛ و آن خالق، الله تعالی است. زمانی که چنین چیزی ثابت شد و دانستیم که الله متعال، خالق است پس چگونه ممکن است که مخلوق باشد؟! نمی توان گفت: الله را چه کسی خلق کرده زیرا این سؤال، یعنی الله تعالی مخلوق است! در حالی که ثابت شد وی خود خالق است پس نمی شود که مخلوق باشد.

اما مصدر این سؤال از کجاست؟

در شریعت اسلامی، رسول الله صلی الله علیه وسلم به ما خبر می دهد که منشأ این سؤال از کجاست و چگونه می توان آن را درمان کرد.!

 در حدیثی ابو هریره رضی الله عنه می فرماید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: "همچنان مردم می پرسند تاجایی که گفته می شود: این خداست که خلق را آفریده است پس خدا را چه کسی آفریده است؟؛ پس در این صورت، باید بگوید: به الله ایمان آوردم"[6]. و در روایت دیگری می فرماید: به الله و پیامبرانش ایمان آوردم.

و در جای دیگر می فرمایند: "شیطان به نزد یکی از شما می آید و می گوید: چه کسی این چیز و آن چیز را خلق کرده است؟ تا اینکه به او می گوید: چه کسی پروردگارت را آفریده است؟؛ پس زمانی که به این جا رسید، باید به الله تعالی پناه ببرد و از این جا به بعد ادامه ندهد"[7].

همچنین ایشان می فرمایند: "پس اگر چنین چیزی را گفتند؛ پس بگویید: الله احد، الله الصمد، لم یلد ولم یولد، ولم یکن له کفوا احد. سپس سه بار به طرف چپش، آب دهان بیندازد و از شیطان به الله پناه ببرد"[8].

این احادیث به ما نشان می دهد که:

مصدر این سؤال، شیطان است.
درمان آن: زمانی که به اینجا رسید باید توقف کند و جلوتر نرود. سپس بگوید: به الله و پیامبرانش ایمان آوردم. سه بار به سمت چپش آب دهان بندازد و سوره ی اخلاص را بخواند. در آخر از شیطان به الله تعالی پناه ببرد.

ام احمد

[1] {سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی﴿١﴾الَّذِی خَلَقَ فَسَوَّیٰ﴿٢﴾وَالَّذِی قَدَّرَ فَهَدَیٰ} اعلی:1-3

[2] {أَمْ خُلِقُوا مِنْ غَیْرِ شَیْءٍ أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَ} طور:35

[3] {صُنْعَ اللَّـهِ الَّذِی أَتْقَنَ کُلَّ شَیْءٍۚ إِنَّهُ خَبِیرٌ بِمَا تَفْعَلُونَ} نمل:88

[4] {نَّا کُلَّ شَیْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ} قمر:49

[5] {رَبُّنَا الَّذِی أَعْطَیٰ کُلَّ شَیْءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدَیٰ} طه:50

[6] "لا یزال الناس یتساءلون حتی یقال هذا خلق اللهُ الخلقَ، فمن خلق الله؟ فمن وجد من ذلک شیئا فلیقل آمنت بالله" روایت مسلم و بخاری.

[7] "یأتی الشیطانُ أحدَکم فیقول من خلق کذا وکذا؟ حتی یقول له من خلق ربَّک؟ فإذا بلغ ذلک فلیستعذ بالله ولینته" روایت مسلم.

[8] "فإذا قالوا ذلک فقولوا: الله أحد، الله الصمد، لم یلد ولم یولد، ولم یکن له کفوا أحد. ثم لیتفل عن یساره ثلاثا ولیستعذ من الشیطان" روایت ابوداود و آلبانی آن را صحیح دانسته است.