نمونه هایی از حیاء رسول الله صلی الله علیه وسلم موضوع: آداب و اخلاق تاریخ انتشار: 2016-01-26 | بازدید: 1361

بسم الله الرحمن الرحیم

نمونه هایی از حیاء رسول الله صلی الله علیه وسلم

در حدیثی رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرمایند: "همانا حیا، چیزی جز خوبی به ارمغان نمی آورد"[1].

و می فرمایند: "حیا از ایمان است"[2].

رسول الله صلی الله علیه وسلم با حیاترین انسان بودند. ابو سعید خدری رضی الله عنه می فرماید: "نبی اکرم صلی الله علیه وسلم از دوشیزه‌ ای که در پشت پرده به سر می‌ بَرَد، حیای بیشتری داشتند"[3].

و در روایتی دیگر، ابو سعید رضی الله عنه می‌ فرماید: "هرگاه، کاری را ناپسند می ‌دانست، از چهره‌ ی شان، دانسته می ‌شد"[4].

الله تعالی در مورد ایشان می فرمایند: {سرمشق و الگوی زیبایی در رسول الله برای شماست. برای کسانی که امید به الله داشته، و جویای قیامت باشند و الله را بسیار ذکر کنند}[5].

حیای ایشان از الله عزوجل:

رسول الله صلی الله علیه وسلم از پروردگارشان حیا می کردند. در حدیث اسراء و معراج آمده است، زمانی که برای کم کردن رکعات نماز به نزد الله تعالی چند بار حضور یافت، در آخرین بازگشت ایشان موسی عیه السلام از وی درخواست نمود که بار دیگر به نزد الله سبحانه و تعالی برود، اما ایشان در جواب فرمودند: "از پروردگارم حیا می کنم"[6].

همچنین می فرمایند: " باید از الله حیا داشت؛ آنچان که حق اوست. گفتند: ای رسول الله! حیا می کنیم. فرمودند: این حیای حقیقی نیست که گمان می کنید. بلکه کسی از الله واقعا حیا دارد که سرش و آنچه را مربوط به آن می شود - زبان، چشم و گوش - را در اطاعت غیر الله به کار نمی گیرد، و شکمش و آنچه که مربوط به آن می شود - شرمگاه، پاها، دست ها و قلب - را در اطاعت غیر از الله به کار نمی گیرد. و مرگ و فنا شدن را به یاد می آورد. کسی که خواستار آخرت است ، دنیا را ترک می کند. شخصی که این کار را کند به درستی که از الله آنچان که باید حیا داشت، حیا دارد"[7].

حیای ایشان از مردم:

در حدیثی عایشه رضی الله عنها می فرماید: "زنی از رسول الله صلی الله علیه وسلم در مورد غسل حیض از ایشان سؤال کرد. ایشان کیفیت غسل را ذکر نمودند، فرمودند: به وسیله ی پارچه ای تمیز و خوشبو خودت را پاک کن.

زن گفت: چگونه با پارچه خود را پاک کنم؟

عایشه رضی الله عنها می فرماید: ایشان با گوشه ی لباسشان چهره ی خود را پوشاندند و فرمودند: سبحان الله! خود را پاک کن.

عایشه رضی الله عنها می فرماید: - من که متوجه منظور ایشان شدم – بلافاصله زن را به سوی خود کشیدم و به او فهماندم که چگونه با پارچه جای خون را تمیز کند"[8]. در روایت دیگر آمده که ایشان حیا کردند و چهره ی شان را به طرف دیگر چرخاندند[9].

در حدیثی انس بن مالک رضی الله عنه می فرماید: "رسول الله صلی الله علیه وسلم در جشن ازدواجشان با زینب بنت جحش، نان و گوشت می دادند. مرا برای دعوت مردم فرستادند. گروهی می آمدند غذا می خورند و می رفتند سپس گروه دیگر می آمدند، غذا می خوردند و می رفتند، همه را دعوت کردم تا اینکه دیگر کسی باقی نماند. سپس گفتم: ای رسول الله! کسی دیگر نمانده است که دعوت کنم. فرمودند: غذاهایتان را جمع کنید.

سه نفر از مهمان ها در خانه باقی ماندند و صحبت می کردند، پس رسول الله صلی الله علیه وسلم به سوی اتاق عایشه رضی الله عنها رفتند و فرمودند: سلام بر شما ای اهل بیت و رحمت و برکات الله بر شما باد. عایشه رضی الله عنها فرمود: و درود و رحمت الله نیز بر شما باد، ای رسول الله! همسرت را چگونه یافتی؟ الله برایتان مبارک گرداند.

ایشان به تمام اتاق های دیگر همسرانشان رفتند، و به آنان همان چیزی را می فرمودند که به عایشه رضی الله عنها فرمودند و آنان نیز همان چیزی را می گفتند که عایشه رضی الله عنها فرموده بود. سپس نبی اکرم صلی الله علیه وسلم بازگشتند، دیدند آن سه نفر هنور در خانه اند و صحبت می کنند. رسول الله صلی الله علیه وسلم بسیار با حیا بودند، پس بیرون آمدند و به سوی اتاق عایشه رضی الله عنها رفتند. نمی دانم که من به ایشان خبر دادم یا کس دیگری، که مهمان ها رفتند. ایشان برگشتند و زمانی که یک پایشان را در آستانه ی درب قرار دادند و پای دیگرشان بیرون بود، پرده ای میان من و خودشان انداختند و آیه ی حجاب نازل شد"[10].

حیای ایشان هنگام تعامل با شخص خطاکار:

عایشه رضی الله عنها می فرماید: "زمانی که کار ناپسند کسی به گوششان می رسید، نمی فرمودند: فلانی را چه شده که این گونه می کند؟ بلکه ایشان می فرمودند: برخی از اقوام را چه شده است که چنین و چنان می کنند؟"[11].

مترجم: ام احمد

http://ar.islamway.net

[1] "إن الحیاء لا یأتی إلا بخیر" روایت بخاری و مسلم.

[2] "الْحَیَاءُ مِنَ الإِیمَانِ" روایت بخاری و مسلم.

[3] "کَانَ النَّبِیُّ صلی الله علیه وسلم أَشَدَّ حَیَاءً مِنَ الْعَذْرَاءِ فِی خِدْرِهَا" روایت بخاری و مسلم.

[4] "وَإِذَا کَرِهَ شَیْئا عُرِفَ فِی وَجْهِهِ". روایت بخاری و مسلم.

[5] {لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّـهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ کَانَ یَرْجُو اللَّـهَ وَالْیَوْمَ الْآخِرَ وَذَکَرَ اللَّـهَ کَثِیرًا} احزاب:21

[6] "استحییت مِن ربِّی". روایت بخاری و مسلم.

[7] "استحیوا من الله حق الحیاء. قالوا: إنا نستحیی یا رسول الله. قال: لیس ذلکم. ولکن من استحیا من الله حق الحیاء فلیحفظ الرأس وما وعی، ولیحفظ البطن وما حوی، ولیذکر الموت والبلی. ومن أراد الآخرة ترک زینة الدنیا، فمن فعل ذلک فقد استحیا من الله حق الحیاء" روایت ترمذی. آلبانی آن را صحیح دانسته است.

[8]  "أنَّ امرأة سألت النَّبیَّ صلی الله علیه وسلم عن غسلها مِن المحیض، فأمرها کیف تغتسل، ثمَّ قال: خذی فرصة مِن مسک فتطهَّری بها. قالت: کیف أتطهر بها؟ قالت: فستر وجهه بطرف ثوبه، وقال: سبحان الله! تطهَّری بها. قالت عائشة: فاجتذبت المرأة فقلت: تتبَّعی بها أثر الدم" روایت بخاری و مسلم.

[9] "إن النبی صلی الله علیه وسلم استحیا فأعرض بوجهه". روایت بخاری و مسلم.

[10] "بُنِیَ علی النَّبیِّ صلی الله علیه وسلم بزینب ابنة جحش بخبز ولحم، فأُرْسِلتُ علی الطَّعام داعیًا، فیجیء قوم فیأکلون ویخرجون، ثمَّ یجیء قومٌ فیأکلون ویخرجون، فدعوت حتی ما أجد أحدًا أدعوه، فقلت: یا رسول الله، ما أجد أحدًا أدعوه. قال: ارفعوا طعامکم، وبقی ثلاثة رهط یتحدَّثون فی البیت، فخرج النَّبیُّ صلی الله علیه وسلم فانطلق إلی حجرة عائشة رضی الله عنها، فقال: السَّلام علیکم أهل البیت ورحمة الله وبرکاته. قالت: وعلیک السَّلام ورحمة الله، کیف وجدت أهلک یا رسول الله؟ بارک الله لک، فتقرَّی حُجَر نسائه کلِّهنَّ، یقول لهنَّ کما یقول لعائشة، ویقلن له کما قالت عائشة، ثمَّ رجع النَّبیُّ صلی الله علیه وسلم، فإذا ثلاثة رهط فی البیت یتحدَّثون، وکان النَّبیُّ صلی الله علیه وسلم شدید الحَیَاء، فخرج منطلقًا نحو حُجْرة عائشة فما أدری أخبرته أم أُخْبِر أنَّ القوم خرجوا، فرجع حتی إذا وضع رجله فی أُسکفَّة الباب داخله والأخری خارجة، أرخی السِّتر بینی وبینه، وأنزلت آیة الحجاب" روایت بخاری و مسلم.

[11] "کان النَّبیُّ صلی الله علیه وسلم إذا بلغه عن الرَّجل الشَّیء لم یقلْ: ما بال فلانٍ یقول؟ ولکن یقول: ما بال أقوامٍ یقولون کذا وکذا؟" روایت ابو داود. آلبانی آن را صحیح دانسته است.