سکولاریسم .. تعریف و ظروف بوجود آمدن آن موضوع: فرقه ها و ادیان تاریخ انتشار: 2016-03-10 | بازدید: 1170

سکولاریسم .. تعریف و ظروف بوجود آمدن آن

نظام سکولار حاصل تنش های طاقت فرسا و پسرفت هایی است که نظام مسیحی غرب در آن به سر می برد ، به وجود آمدن چنین وضعیتی در غرب خیلی عجیب نیست بلکه آنچه که بیشتر مایه تعجب است ربط دادن این اوضاع نابسامان  به دین می باشد .

 و علت آن هم کلیساهای مسیحی است که به عنوان مصدر ظلم و پناهگاه ظالمان بوده  و در عین حال سرچشمه ی نادانی و انتشار خرافات هم به حساب می آمده است . روحانیون کلیسا ( اکلیروس ) به عنوان انسان های سختگیر ، مشکل آفرین و وحشت آور که بدترین شکنجه های فکری ، مالی و جسمی را متوجه مردم می ساختند ، مطرح بودند .

 درواقع کلیسا بزرگترین اقطاع داران بودند ، کسانی که عموم مردم و فرزندانشان را برای کار کردن در زمین هایشان بکار گرفته و شرائط و قیودی را برایشان می گذاشتند و زندگیشان را به جهنمی تبدیل می کردند که برایشان بسیار طاقت فرسا بود ، یکی از آسان ترین شرائطشان محروم نمودن آنها و فرزندانشان از علم اندوزی بوده است و اینکه بخش عظیمی از محصولات زراعی که در زمین هایشان کشت می کردند را از آنها گرفته و اقطاع گر همسر مرد عامی را در شب اول زفاف برای خود مباح قرار می داد .

اگر از نظر شیوع خرافات جامعه ی غرب مسیحی را بررسی کنیم می بینیم که کلیسا خرافات را به اسم دین در بین مردم رواج می داد ، چک های آمرزش را برای عرضه به عموم تدارک دیده بودند که احیانا گنهکاران آن را می خریدند و کلیسا مدعی بود که از طریق آنها گناهان گذشته و آینده ی انسان آمرزیده می شود .

 شام ربانی هم یکی از خرافات آنها بوده است که عبارت بود از یک تکه نان و شرابی که شخص عامی آن را می خورد تا بر اساس گمان کلیسا آن شخص با مسیح پیوند بخورد و بر اساس اعتقاد آنها نان ، گوشت مسیح و خمر ، خون مسیح بوده است و اینگونه خرافات که هیچ عاقلی نمی تواند آن را تایید کند در جامعه رواج می دادند .

از طرف دیگر کلیسا مخالفین اعتقادی خود را شکنجه و سرکوب کرده و آنها را به کفر متهم می کرد ، وقتی برخی از نظریات مربوط به حرکت کردن و کروی بودن زمین توسط دانشمندان منتشر شد ، کلیسا بلافاصله اقدام به سرکوب کردن و سوزاندن و زندانی نمودن و کشتن صاحبان این نظریات نمود و این رفتارها تنها بخاطر محافظت از سلطه ی پوشالی خود که بر اساس خرافات حاصل شده بود صورت گرفت .

همه ی این رفتارها منجر به تنفر و تمرد مردم از کلیسا شد با این امید که از ظلم و آزار آن رهایی یابند و در نتیجه از دین هم متنفر شدند و از نتائج آن این بود که بی دینی در زمینه ی دوری گزیدن از خدای کلیسا رواج یافت و سکولاریسم به عنوان نقشه ی راهی در مقابل کلیسا طرح ریزی شد . عکس العمل مردم در برابر ستم های کلیسا بسیار متهورانه و سخت بود بگونه ای که برخی فریاد می زدند : آخرین پادشاه را بوسیله ی روده های آخرین روحانی کلیسا آویزان کنید )) .

تعریف سکولاریسم

در ابتدا این اصطلاح در معنای محدود مورد استفاده قرار می گرفت و آن انتقال اختیارات کلیسا به قدرت های غیر دینی بود ، اما بعدا معنای این کلمه توسط جون هولیوک گسترش یافت و آن را اینگونه تعریف کرد : اعتقاد به امکانیت اصلاح حال انسان با روش های مادی .. ( از کتاب العلمانیة تحت المجهر ص 12)

این معنا نزد دیگر متفکرین کمی دچار تغییر شده و آن را به جدایی دین از دولت معنا کردند (separation of church and state) و این تعریف شایع در غرب و شرق از سکولاریسم است که موسسات دینی ( کلیسا ) را از موسسات سیاسی ( دولت)  جدا کردند و با این حساب سکولاریسم در مجالات سیاسی و اقتصادی منحصر شد .

بعدا این مفهوم دچار تحول شد و سکولاریسم را مساوی با دوری از دین تعریف نمودند و اینکه دین تنها محصور در کلیسا یا مسجد است و هیچ ارتباطی با شوونات زندگی ندارد .

با توجه مواردی که بیان شد ، لازم است به دو امر زیر توجه شود :

امر اول : می گوییم سکولاریسم در تناقض صریح با دین قرار دارد و صورت عملی و حقیقی تنازع با سلطه ی الهی است ، وقتی ادیان آسمانی ، خداوند را حاکم مطلق در تصرفات جهان و انسان  می دانند  ، سکولاریسم کاملا در نقطه ی مقابل این اعتقاد قرار دارد و هرگونه تشریع و برنامه و تعیین ارزش ها و مصالح و مضار را در اختیار انسان قرار داده و معتقد است انسان به طور کامل از دین بی نیاز است .

با توجه به این تناقض بین سکولاریسم و ادیان آسمانی و خصوصا اسلام ، این گروه از دین خارج شده و از کفار محسوب می شوند .

امر دوم : که مربوط به ظهور سکولاریسم در مجتمع غربی است .

در حقیقت اسبابی در ایجاد این عقیده موثر بوده است منتها شایسته بود اینگونه مسائل باعث بی دینی و الحاد جامعه مسیحی نمی شد بلکه افراد آن جامعه در پی تحقیق برای رسیدن به دین حق بر می آمدند و آن دین را شناسایی می نمودند .

نکته ای دیگر که لازم است ذکر شود  ، این است که اسبابی که منجر به ظهور سکولاریسم در جامعه ی غرب شد ، در شرق اسلامی به هیچ وجه ، وجود نداشت ، چرا که دین اسلام مانند دین مسیحی تحریف شده نبود و علمای اسلام هم مانند مردان ستمگر دین مسیحی نبودند و موقف اسلام در مورد علم اندوزی موضعی ضد علم نبود بلکه مردم را به آموختن علوم سودمند تشویق می نماید و در عین حال دین اسلام با خرافات وارد جنگ شده و بر خلاف تعالیم کلیسا برای عقل جایگاهی والا قائل است .

بنابراین اسلام دین عقیده و شریعت است و تمام مجالات زندگی را در بر می گیرد در حالی که مسیحیت تحریف شده تا حد زیادی از مجالات تشریعی به دور است و تنها جانب روحی و اخلاقی را شامل می شود و کاملا طبیعی است که مردم به دنبال قوانینی باشند که مسائل زندگی آنها را منظم گرداند و این همان چیزی بود که مسیحیت تحریف شده در خود نداشت این اسبابی بود که  باعث شد در غرب مسیحی ، سکولاریسم ظهور کند ، اسبابی که به هیچ وجه در شرق اسلامی وجود نداشت . در پایان خوب است این سوال را از خود بپرسیم که وقتی اسباب ظهور سکولاریسم در شرق اسلامی ما وجود ندارد چرا ما این عقیده را بر خود تحمیل کنیم در حالی که دین ما تامین کننده ی همه ی نیازهای زندگی است . ؟!