دست ببند کردن در دعا موضوع: سنت و بدعت تاریخ انتشار: 2016-07-20 | بازدید: 3400

بسم الله الرحمن الرحیم

بلند کردن دستان در دعا

آنچه را که باید بدانیم این است که دعا، عبادت است و هر عبادتی را باید بر اساس دلیل انجام دهیم. اصل در بالا بردن دست این است که همراه با دعا باشد مگر زمانی که دعا در عبادت دیگری قرار گرفته باشد که در این حالت، بالا بردن دستان هنگام دعا، فعل زائدی در آن عبادت محسوب می شود. عبادت هایی مانند: نماز، خطبه، طواف، سعی بین صفا و مروه و..

در نماز، دعاهایی هنگام استفتاح، رکوع، بلند شدن از رکوع، دو سجده، نشستن بین دو سجده وجود دارد و اگر کسی دستانش را در این مواقع بلند کند در حقیقت دچار بدعت شده است.!

 بلند کردن دستان در هنگام دعا بر منبر مگر در حالت استسقاء[1]  در موارد دیگر جایز نیست و همچنین دعا هنگام طواف و سعی نیز اینگونه می باشد.

اما زمانی که دلیلی بر بلند کردن دستان باشد در این صورت شکی در بالابردن دستان  نیست! همچنین اگر دلیلی از شرع نباشد و دعا در عبادت دیگری هم قرار نگرفته باشد در این صورت دعا مطلق بوده و بالا بردن دستان در آن ایرادی ندارد. زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم در حدیثی مردی را ذکر می کنند که: "دستانش را به سوی آسمان بلند کرده و می گوید: یا رب، یا رب. درحالی که غذایش حرام است، نوشیدنی اش حرام است، پوشاکش حرام است و با حرام، تغذیه شده است؛ پس آیا دعایش مستجاب می گردد؟"[2].

و سخن ایشان که می فرمایند: "..همانا پروردگارتان با حیا و کریم است، حیا می کند از بنده، زمانی که دستانش را به سوی او بلند کند و او را دست خالی بازگرداند"[3].

ابن عثیمین رحمه الله می فرماید:

"بلند کردن دستان، هنگام دعا کردن بر اساس احادیث وارده یکی از آداب دعا و اسباب مستجاب شدن آن است و این اصل می باشد.

من در این مسأله تأمل کردم و برایم روشن شده که این امر به چهار دسته تقسیم می شود:

اول: مواردی که بلند کردن دستان در آن ثبت شده است. مانند اینکه رسول الله صلی الله علیه وسلم در خطبه ی جمعه زمانی که فرمودند: "پروردگارا! باران بباران"[4] و زمانی که فرمودند: "پروردگارا! باران را به حوالی مدینه، منتقل ساز نه بر خود مدینه"[5].

دوم: مواردی عدم بلند کردن دستان ثابت شده است؛ مانند: دعا هنگام خطبه ی جمعه به جز استسقاء و استصحاء[6].

سوم: موارد ی که ظاهر سنت به عدم بلند کردن دستان اشاره دارد. مانند: دعای بین دو سجده، دعای آخر تشهد، دعای استفتاح و همچنین استغفار پس از سلام نماز و دعای اذان.

حکم این سه دسته واضح و روشن است زیرا دلایل مختص به آن ها وارد شده است.

چهارم: در اموری غیر از آن هایی که در سه دسته ی قبلی ذکر شد، اصل بر این است که بلند کردن دستان در آن ها مستحب می باشد. زیرا بلند کردن دست از آداب دعا و اسباب استجابت آن است و در آن روی آوری به سوی الله عزوجل و نیازمند بودن به او را نشان داده می شود.

و اما بلند کردن دستان در دعای بین اذان و اقامه از موارد دسته ی چهارم است"[7]. (زیرا دعای بین اذان و تا اقامه شدن نماز دعای عمومی است...).

همچنین گفته اند: "شخص در دعای بین اذان و اقامه دستانش را بالا ببرد و از الله تعالی آنچه را که از نیکی های دنیا و آخرت دوست دارد طلب کند"[8].

نویسنده: ام احمد