دلیل اینکه میگویند اگر قران را حفظ کنی و بعد آن را فراموش کنی دچار گناه کبیره شده ای چیست اصلا نصی در این باره وجود دارد؟
الحمدلله،
ابن حجر رحمه الله گفت: سلف صالح در باب گناه نسیان قرآن اختلاف نظر دارند، برخی آن را جزو کبائر می دانند. ضحاک بن مزاحم می گوید: کسی که قرآن را از یاد می برد به سبب گناهی است که مرتکب شده است، زیرا خداوند متعال می فرماید:
" وَمَا أَصَابَکُم مِّن مُّصِیبَةٍ فَبِمَا کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ ... " ﴿الشوری: 30﴾
«هر مصیبتی که به شما می رسد، به سبب اقدام خودتان است»
و فراموش کردن قرآن از مصیبت های بزرگ است.
ابو عالیه رحمة الله علیه گفته است: کسی که قرآن را حفظ کند و از یاد ببرد، آن را گناهی بزرگ می دانستیم. ابن سیرین نیز درباره کسی که قرآن را حفظ و سپس فراموش می کند، می گوید: گذشتگان چنین کسانی را بد می داشتند و الفاظ تندی در حق آنان بکار می بردند.
خودداری از تکرار آیات حفظ شده، موجب فراموشی آنها می شود و فراموشی نشان دهنده بی توجهی و سستی نشان دادن نسبت به قرآن است. تکرار نکردن قرآن به نادانی و جهل می انجامد و نادانی پس از آگاهی، گناهش بسیار است. اسحاق بن راهویه می گوید: مکروه است که فردی چهل روز قرآن تلاوت نکند.
و از شیخ بن عثیمین رحمه الله در مورد فراموش کردن قرآن سؤال شد و در پاسخ گفت:
" فراموش کردن قرآن دو سبب دارد: اسباب طبیعی و اسباب دوری از قرآن و اعتنا نکردن به آن.
اگر سببش طبیعی باشد گناهکار نمیشود و عقوبتی بر او نیست زیرا حتی پیامبر صلی الله علیه و سلم یکروز آیه ای از قرآن را هنگام نماز جماعت فراموش کرد، و هنگامی که نماز را تمام کرد ابی بن کعب رضی الله عنه او را یادآوری کرد، و پیامبر صلی الله علیه و سلم گفت: "چرا یاد مرا (در نماز) نیاوردی؟" (روایت بخاری - کتاب فضائل القرآن، باب: نسیان القرآن)، و روزی پیامبر صلی الله علیه و سلم شنید که شخصی قرآن میخواند و گفت: " خداوند رحمت کند این شخص را، زیرا آیه ای که فراموش کرده بودم را بیادم آورد"، و این دلیل بر اینست که فراموشی اگر بعلت طبیعت باشد بر انسان ملامتی نیست، ولی اگر علتش اعراض و دوری از قرآن و لا مبالات بودن باشد شاید آن شخص گناهکار شود ".
بطور خلاصه، اگر کسی قرآن را حفظ کند و سپس عمدا سستی کن و مراجعه نکند تا اینکه فراموش کند ممکن است گناهکار شود، ولی اگر بعلت مشغولیت زیاد و پی در پی و بعلت مسائل طبیعی باشد و نتوانست مراجعه کند و فراموش کرد گناهکار نمیشود.
اما روایتی که از انس رضی الله عنه بصورت مرفوع از پیامبر صلی الله علیه و سلم نقل میکند و میگوید: "عرضت علیّ ذنوب أمتی، فلم أری ذنباً أعظم من سورة من القرآن أوتیها رجل ثم نسیها" (روایت ابو داود و ترمذی)، یعنی: "گناهان امت من بر من عرضه شد و هیچ گناهی را بزرگتر از این ندیدم که شخصی سوره ای از قرآن را حفظ کند و سپس آنرا فراموش کند"، این روایت ضعیف هست و صحیح نیست.
والله اعلم
وصلی الله وسلم علی محمد و علی آله و اتباعه الی یوم الدین
سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com
منبع: اسلام پرسش و پاسخ