چرا کلام رسول الله صلی الله علیه و سلم حجت است؟ موضوع: سنت و بدعت تاریخ انتشار: 2017-02-06 | بازدید: 1072

چرا کلام رسول الله صلی الله علیه و سلم حجت است؟

حدیث اثری است از رسول الله صلی الله علیه و سلم که این اثر می تواند قولی، فعلی، تقریری و یا صفتی باشد.

و این اثر یا تأکید کننده آنچه است که در قرآن آمده مانند امر به نماز، زکات و بسیاری از احکام دیگر و یا تفصیل کننده احکامی باشد که در قرآن به صورت اجمالی آمده است مانند عدد رکعات نماز، ونصاب زکات، و یا صفت حج و مانند آن. و یا هم می تواند بیان کننده ی حکمی باشد که قرآن درباره ی آن سکوت کرده است مانند تحریم عقد نمودن هم زمان زن و خاله اش یا عمه اش. 

و به راستی که الله عزوجل قرآن را بر رسولش محمد صلی الله علیه و سلم نازل کرد و به ایشان دستور داد تا آن را برای مردم بیان کند؛ چنان که در قرآن می فرماید: (و (ما این) قرآن را بر تو نازل کردیم تا برای مردم روشن سازی، آنچه را که به سوی آنها نازل شده است، و باشد که آنها بیندیشند)[1].

و حدیث رسول الله صلی الله علیه و سلم وحیی است از طرف الله سبحانه و تعالی چنان که در کتابش به آن اشاره نموده: (یار شما (محمد) گمراه نشده و راه را گم نکرده است* و از روی هوای نفس سخن نمی گوید* این نیست جز آنچه به او وحی می شود)[2].  

و بدون شک الله سبحانه و تعالی رسولش محمد صلی الله علیه و سلم را برای دعوت مردم به سوی عبادت الله یگانه و انکار کردن خدایانی غیر از او همراه با بشارت به جنت؛ و انذار به جهنم فرستاد؛ چنان که می فرماید: (ای پیامبر! ما تو را گواه، و بشارت دهنده و بیم دهنده فرستادیم* و دعوت کننده به سوی الله به فرمان او، و چراغی روشنی بخش قرار دادیم)[3].

و رسول الله صلی الله علیه و سلم آن چنان بر این امت حریص بودند که امتش را به سوی هر خیر و خوبی راهنمایی می کردند و از هر شری برحذر می داشتند؛ چنان که الله تعالی می فرماید: (یقیناً پیامبری از (میان) خودتان به سویتان آمد که رنجهای شما بر او دشوار (و گران) است، و بر (هدایت) شما سخت اصرار دارد، و(نسبت) به مؤمنان روؤف ( و) مهربان است)[4] .

و از آنجایی که چون هر پیامبری خاص برای قومش مبعوث شده بود اما الله تعالی رسولش محمد صلی الله علیه و سلم را رحمتی برای همه ی مردم فرستاده است؛ پس احادیثش حجت است؛ چنان که در قرآن آمده: (و (ای پیامبر!) تو را جز رحمتی برای جهانیان نفرستادیم)[5].  

و همچنین از آنجایی که رسول الله صلی الله علیه و سلم مبلغ کننده ی آنچه است که به ایشان وحی شده بنا بر این اطاعت و پیروی از ایشان هم واجب است؛ تا جایی که اطاعت از رسول اطاعت از الله عزجل است؛ همانطور که در قرآن آمده: (کسی که از پیامبر اطاعت کند در حقیقت الله را اطاعت کرده است)[6].    

علاوه بر این اطاعت از الله متعال و رسولش راه نجات و پیروزی و سعادت در دنیا و آخرت است؛ چنان که در این آیه آمده: (و هرکس که از الله و پیامبرش اطاعت کند؛ یقیناً به کامیابی عظیمی نائل شده است)[7].   

پس بر اساس آنچه ذکر شد طاعت از الله تعالی و رسولش بر تمام انسان ها واجب گشته زیرا باعث پیروزی و نجاتشان می شود: (و الله و پیامبر را اطاعت کنید، تا مورد رحمت (الله) قرار گیرید)[8]. 

و هر کسی که از الله عزوجل و رسولش روی گرداند و از آنها پیروی نکند؛ بدون شک به خودش ضربه و ضرر رسانده است نه به پروردگارش؛ همانطور که در قرآن آمده: ( هر کس از الله و پیامبرش نافرمانی کند و از حدود او تجاوز کند، وی را در آتشی وارد می کند که جاودانه در آن خواهد ماند، و برای او عذاب خوار کننده ای است)[9]. 

و هرگاه الله تبارک و تعالی و رسولش در مسئله ای حکم کردند؛ دیگر هیچ کس حق انتخاب و اعتراض ندارد؛ بلکه فقط بر وی واجب است که از آن پیروی کند و به آن ایمان حقیقی داشته باشد: (و برای هیچ مرد مؤمن و زن مؤمنه روا نباشد که چون الله و رسول او امری را حکم کنند ایشان برای خودشان اختیار امری کنند و آن که الله و رسول او را عصیان کند بتحقیق به ضلالت افتاده؛ ضلالتی آشکارا)[10].

و ایمان بنده ی مسلمان کامل نمی گردد؛ مگر با محبت الله عزوجل و رسولش. و همانطور که می دانیم محبت؛ طاعت و پیروی را مستلزم می گرداند. و هرکس که می خواهد الله تعالی او را دوست داشته باشد و گناهانش را ببخشد؛ باید از رسولش صلی الله علیه و سلم پیروی کند؛ چنان که در قرآن به آن اشاره کرده است: (بگو: اگر الله را دوست می دارید، پس ازمن پیروی کنید، تا الله شما را دوست بدارد، وگناهانتان را برایتان بیامرزد، وپروردگار آمرزنده ی مهربان است)[11].

و دوست داشتن رسول صلی الله علیه و سلم کلمات نیست که فقط به زبان آورده شود بلکه آن عقیده و سلوکی است که به معنای طاعت و پیروی ازدستوراتش و تصدیق اخبارش و اجتناب از منهیاتش و عبادت الله عزوجل طبق آنچه در شرع آمده است؛ می باشد.

و وقتی که الله تبارک و تعالی این دین را به تمام و کمال رساند و رسولش رسالت پروردگارش را ابلاغ کرد؛ رسولش را گرفت و در جوار خویش قرار داد. و رسول الله صلی الله علیه و سلم امتش را بر راهی روشن که شبش مانند روز است و از آن جز هلاک شونده منحرف نمی شود؛ رها کرد؛ چنان که در قرآن آمده: (امروز دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم، و اسلام را (بعنوان) دین برای شما بر گزیدم)[12].

و الحمدلله به فضل پروردگار صحابه رضی الله عنهم احادیث رسول الله صلی الله علیه و سلم را حفظ نمودند، و بعد از آنان سلف صالح که با تدوین آن در کتاب ها حفظش کردند، تا جایی که انواع مؤلفاتی چون صحیح بخاری و صحیح مسلم و سنن اربعه و مسند احمد و موطأ مالک و غیره به وجود آمدند.

و به راستی که الله متعال دین اسلام را به تمام و کمال رساند و رسولش نیز امتش را به انجام هر خیر و نیکی تشویق نمود و از نزدیک شدن به هر بدی و شری هشدار داد. به همین دلیل هم هر کسی که بدعتی را در دین الله عزوجل به وجود می آورد؛ مردود و باطل به حساب می آید؛ زیرا رسول الله صلی الله علیه و سلم در حدیث چنین می فرمایند: (هر کس بدعتی را در دین به وجود آورد در حالی که در آن نیست مردود و باطل است)[13].

مترجم: ام محمد

منبع: islamqa.info/ar

[1] ـ نحل:44: (وَأَنْزَلْنَا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ ).

[2] ـ نجم:2-4: (مَا ضَلَّ صَاحِبُکُمْ وَمَا غَوَیٰ ﴿٢﴾ وَمَا یَنْطِقُ عَنِ الْهَوَیٰ ﴿٣﴾ إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحَیٰ ﴿٤﴾ ).

[3] ـ احزاب:45-46: (یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِیرًا ﴿٤٥﴾ وَدَاعِیًا إِلَی اللَّـهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجًا مُنِیرًا ﴿٤٦﴾).

[4] ـ توبه:128: (لَقَدْ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَءُوفٌ رَحِیمٌ).

[5] ـ انبیاء: 107: (وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِینَ ).

[6] آ نساء:80: (مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّـهَ).

[7] ـ احزاب: 71: (وَمَنْ یُطِعِ اللَّـهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِیمًا ).

[8] ـ آل عمران:132: (وَأَطِیعُوا اللَّـهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ).

[9] ـ نساء:14: (وَمَنْ یَعْصِ اللَّـهَ وَرَسُولَهُ وَیَتَعَدَّ حُدُودَهُ یُدْخِلْهُ نَارًا خَالِدًا فِیهَا وَلَهُ عَذَابٌ مُهِینٌ ).

[10] ـ احزاب:36: (وَمَا کَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَی اللَّـهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ ۗ وَمَنْ یَعْصِ اللَّـهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِینًا ).

[11] ـ آل عمران:31: (قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّـهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللَّـهُ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ ۗ وَاللَّـهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ ).

[12] ـ مائده:3: (الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلَامَ دِینًا).

[13] ـ صحیح مسلم: (من أحدث فی أمرنا هذا ما لیس منه فهو رد).