آخرین وصیت رسول الله صلی الله علیه وسلم به امتش، نماز بود موضوع: نماز تاریخ انتشار: 2018-03-14 | بازدید: 1514

آخرین وصیت رسول الله صلی الله علیه وسلم به امتش، نماز بود

نماز، آخرین وصیتی است که رسول الله صلی الله علیه وسلم امتش را به آن، وصیت کرد. ام المؤمنین ام سلمه رضی الله عنها می‌گوید: یکی از آخرین وصیت های رسول الله صلی الله علیه وسلم این بود که «الصَّلاةَ الصَّلاةَ وَمَا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ حَتَّی جَعَلَ نَبِیُّ اللَّهِ صَلَّی اللَّهم عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُلَجْلِجُهَا فِی صَدْرِهِ وَمَا یَفِیصُ بِهَا لِسَانُهُ»^([1]).

الله متعال، اقامه کنندگان نماز و کسی را که خانواده‌اش را بدان امر می‌کند ستوده است آنجایی که می‌فرماید: «و در قران از اسماعیل یاد کن. او در وعده هایش راست، و پیامبر والا مقامی بود. وخانواده اش را همواره به خواندن نماز و دادن زکات، دستور می‌داد و نزد پروردگارش، مورد رضایت بود».[2]

الله متعال، کسانی را که تنبلی می‌کنند و نماز را ضایع می‌نمایند، مذمت نموده است. چنانچه می‌فرماید: «همانا منافقان، الله را فریب می‌دهند در حالی که الله متعال، آنان را فریب می‌دهد. و هنگامی که برای نماز بر می‌خیزند با سستی و تنبلی، و برای نشان دادن مردم، نماز می‌خوانند. و الله را فقط اندکی یاد‌ می‌کنند».[3]

بزرگ‌ترین رکن و ستون اسلام بعد از شهادتین، نماز است.

عبد الله بن عمر رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله ‌صلی الله علیه وسلم  فرمود: «بُنِیَ الإِسْلامَ عَلَی خَمْسٍ شَهَادَةِ أَنْ لا‌إِلَهَ‌إِلا‌اللَّهُ وأنَّ مُحمَداً رَّسول الله وَإِقَامِ الصَّلاةِ وَإِیتَاءِ الزَّکَاةِ وَصِیَامِ رَمَضَانَ وَحَجِّ الْبَیْتِ»^([4]). «اساس اسلام بر پنج چیز بنا نهاده شده است. 1ـ گواهی دادن بر اینکه هیچ معبودی بجز الله، وجود ندارد و محمد صلی الله علیه وسلم  فرستاده الله است. 2ـ برپا داشتن نماز. 3ـ پرداخت زکات. 4ـ روزه ماه مبارک رمضان. 5ـ حج بیت الله الحرام».

 یکی از اموری که بر عظمت نماز دلالت می‌کند، اینست که الله متعال، آن را بواسطه جبرئیل و در زمین، فرض نگرداند بلکه بدون واسطه در شب معراج و بالای هفت آسمان، آن را فرض نمود.

در ابتدا، پنجاه نماز، فرض شد. و این، خود، دلیلی است بر اینکه الله متعال، نماز را بسیار دوست دارد. آنگاه، الله متعال آنقدر تخفیف داد تا اینکه در نهایت، پنج نماز در شبانه روز بر بندگانش، فرض نمود. و این نمازها اگرچه عملاً پنج تا هستند ولی در ترازوی اعمال انسان، پنجاه نماز بحساب می‌آیند. و این، جایگاه بلند نماز را می‌رساند.

 و از آنجا که نماز از اهمیت بسیار والایی برخوردار است، الله متعال اعمال رستگاران را با نماز آغاز نموده و با نماز به پایان رسانیده است چنانکه می‌فرماید:  «همانا مؤمنان، رستگار شدند. آن کسانی که در نمازشان، خشوع دارند، و از کارهای بیهوده، روی می‌گردانند، زکات اموالشان را می‌پردازند و شرمگاهایشان را حفاظت ‌‌می‌کنند بجز همسران و کنیزان خود. که در این صورت، قابل سرزنش نیستند. و کسانی که غیر از این را دنبال کنند، آنان تجاوزکارند.ـ همچنین مؤمنان رستگارـ کسانی هستند که امانت دارند و به عهد و پیمان خود، وفا می‌کنند و از نمازهایشان محافظت می‌کنند».[5]

 الله متعال به رسول الله صلی الله علیه وسلم و پیروانش دستور داده است که خانواده های خود را به خواندن نماز، امر کنند: ﴿وَأۡمُرۡ أَهۡلَکَ بِٱلصَّلَوٰةِ وَٱصۡطَبِرۡ عَلَیۡهَاۖ لَا نَسۡ‍َٔلُکَ رِزۡقٗاۖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُکَۗ وَٱلۡعَٰقِبَةُ لِلتَّقۡوَیٰ ١٣٢﴾ [طه: 132].

«خانواده‌ات را به خواندن نماز، امر کن و خود نیز بر خواندن آن، استقامت کن. ما از تو روزی نمی‌خواهیم بلکه ما به تو روزی می‌دهیم و سر‌انجام از آن پرهیزگاری است».

عبد الله بن عمر رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «مُرُوا أَوْلادَکُمْ بِالصَّلَاةِ وَهُمْ أَبْنَاءُ سَبْعِ سِنِینَ وَاضْرِبُوهُمْ عَلَیْهَا وَهُمْ أَبْنَاءُ عَشْرٍ وَفَرِّقُوا بَیْنَهُمْ فِی الْمَضَاجِع»^([6]). «فرزندانتان را در سن هفت سالگی، به خواندن نماز وادار کنید و در ده سالگی، آنها را بخاطر نماز، تنبیه کنید و محل خواب آنها را جدا کنید».

 به کسی که خواب بیفتد و یا نمازی را فراموش کند، دستور داده شده است تا قضای آن را بجای آورد. و این، اهمیت نماز را می‌رساند. انس بن مالک رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله‌صلی الله علیه وسلم  فرمود: «مَنْ نَسِیَ صَلاةً فَلْیُصَلهاِ إِذَا ذَکَرَهَا لا کَفَّارَةَ لَهَا إِلا ذَلِکَ». «هر کس نمازی را فراموش کرد، هنگامی که بیادش آمد، آن را بخواند. زیرا نماز، کفاره‌ای جز این (قضا آوردن) ندارد».

و در روایتی از صحیح مسلم، چنین آمده است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «مَنْ نَسِیَ صَلَاةً أَوْ نَامَ عَنْهَا فَکَفَّارَتُهَا أَنْ یُصَلِّیَهَا إِذَا ذَکَرَهَا»^([7]). «هر کس نمازی را فراموش کرد یا خواب رفت، کفاره‌اش اینست که هنگام یاد آمدن (یا بیدار شدن) آن را بخواند».

همچنین، کسی که سه روز یا کمتر، بی‌هوش شود، حکم کسی را دارد که خواب رفته باشد (بعد از اینکه به هوش آمد، نمازهای فوت شده را بخواند) و این مطلب از عمار، عمران بن حصین و سمره بن جندب رضی الله عنه روایت شده است^([8]).

ولی اگر دوران بیهوشی، بیشتر از سه روز باشد، قضا آوردن نمازهای فوت شده، لازم نیست زیرا شخصی که بیشتر از سه روز بیهوش شود، در زوال عقل به انسانی که دیوانه است شباهت دارد. و الله اعلم^([9]).

منبع: جایگاه نماز در اسلام از دیدگاه کتاب و سنت, مؤلف: دکتر سعید بن علی بن وهف قحطانی، ترجمه: عبدالقادر ترشابی.