فضیلت نماز موضوع: نماز تاریخ انتشار: 2018-04-29 | بازدید: 1644

فضیلت نماز

 1ـ نماز، انسان را از کارهای زشت و ناپسند، باز می‌دارد.

 الله متعال می‌فرماید: «ای پیامبر! بخوان آنچه را که از قرآن به تو وحی شده است و نماز را بر پای دار. همانا نماز، انسان را از کارهای زشت و ناپسند، باز می‌دارد. و یاد الله از همه چیز والاتر است و الله متعال می‌داند که شما چه کارهایی را انجام می‌دهید».^[1]

2- نماز، بعد از شهادتین، بهترین عمل، شمرده می‌شود. عبدالله بن مسعود رضی الله عنه می‌گوید: از  رسول الله صلی الله علیه وسلم پرسیدم: کدام عمل، بهتر است؟ فرمود: «نمازی که در وقتش خوانده شود». پرسیدم: بعد از آن، کدام عمل، بهتر است؟ فرمود: «نیکی به پدر و مادر» پرسیدم: پس از آن کدام عمل، بهتر است؟ فرمود: «جهاد در راه الله»^([2]).

3- گناهان را پاک می کند. جابر بن عبدالله رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «مَثَلُ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ کَمَثَلِ نَهْرٍ جَارٍ غَمْرٍ عَلَی بَابِ أَحَدِکُمْ یَغْتَسِلُ مِنْهُ کُلَّ یَوْمٍ خَمْسَ مَرَّات»^([3]). «مثال نمازهای پنج‌گانه مانند اینست که نهر پر آبی، مقابل درب خانه یکی از شما جریان داشته باشد و شما روزانه، پنج مرتبه در آن، غسل نماید». پس همانطور که هر کس، روزانه پنج بار غسل کند، چرکی بر بدنش باقی نمی‌ماند، آن کس که روزانه پنج بار نماز بخواند، گناهی برایش باقی نمی‌ماند. (مترجم).

4- نماز، باعث کفاره گناهان می‌شود. ‌ابوهریره ‌رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «الصَّلَوَاتِ الْخَمْسُ وَالْجُمْعَةُ إِلَی الْجُمْعَةِ وَرَمَضَانُ إِلَی رَمَضَانَ مُکَفِّرَاتٌ لِمَا بَیْنَهُنَّ مَا اجْتُنِبَتِ الْکَبَائِرُ»^([4]). «نمازهای پنج گانه و جمعه تا جمعه دیگر و رمضان تا رمضان دیگر باعث کفاره گناهانی می‌شود که حد فاصل آنها انجام گرفته است. البته گناهان کبیره از این قاعده مستثنی هستند (و نیاز به توبه دارند)».

5- نماز، در دنیا و آخرت، برای نمازگزار، نور است. عبدالله بن عمر رضی الله عنه می‌گوید: روزی رسول الله صلی الله علیه وسلم سخن از نماز به میان آورد و فرمود: «مَنْ حَافَظَ عَلَیْهَا کَانَتْ لَهُ نُورًا وَبُرْهَانًا وَنَجَاةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَمَنْ لَمْ یُحَافِظْ عَلَیْهَا لَمْ یَکُنْ لَهُ نُورٌ وَلَا بُرْهَانٌ وَلا نَجَاةٌ وَکَانَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مَعَ قَارُونَ وَفِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَأُبَیِّ بْنِ خَلَفٍ»^([5]). «هر کس که از نمازش محافظت کند (پایبند آن باشد) روز قیامت، برایش نور و حجت و نجات خواهد بود. و هر کس از آن محافظت نکند، روز قیامت، برایش نور و حجت و نجاتی نخواهد بود و با قارون، فرعون، هامان و ابی بن خلف، حشر خواهد شد».

و در حدیث ابومالک اشعری رضی الله عنه آمده است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «نماز، نور است»^([6]). و در حدیث بریده رضی الله عنه آمده است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «بَشِّرِ الْمَشَّائِینَ فِی الظُّلَمِ إِلَی الْمَسَاجِدِ بِالنُّورِ التَّامِّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ»^([7]). یعنی: «کسانی را که در تاریکی ها به مساجد می‌روند، به نوری کامل در روز قیامت، مژده ده».

6- الله متعال به وسیله نماز، به انسان رفع درجه، عنایت می‌کند و گناهانش را می‌بخشد. ثوبان رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم خطاب به من فرمود: «عَلَیْکَ بِکَثْرَةِ السُّجُودِ لِلَّهِ فَإِنَّکَ لا تَسْجُدُ لِلَّهِ سَجْدَةً إِلا رَفَعَکَ اللَّهُ بِهَا دَرَجَةً وَحَطَّ عَنْکَ بِهَا خَطِیئَةً»^([8]). یعنی: «بسیار، سجده کن زیرا الله متعال با هر سجده، یک درجه به تو عنایت می‌کند و یک گناه، از تو محو می‌گرداند».

7- نماز، یکی از بزرگترین عوامل مرافقت رسول الله صلی الله علیه وسلم در بهشت است. ربیعه بن کعب اسلمی رضی الله عنه می‌گوید: با رسول الله صلی الله علیه وسلم بیتوته می‌کردم، شبی، آب وضو و آنچه را که مورد نیاز رسول اکرم صلی الله علیه وسلم بود، برایش آوردم. رسول الله صلی الله علیه وسلم به من گفت: «بخواه». گفتم: همراهی تو را در بهشت می‌خواهم. فرمود: «آیا خواسته دیگری هم داری»؟ گفتم: خواسته‌ام همین است. ایشان صلی الله علیه وسلم فرمود: «پس با کثرت سجده، مرا یاری کن»^([9]). (تا برایت شفاعت کنم)

8- رفتن برای نماز، باعث نوشته شدن حسنات، رفع درجات و ریختن گناهان می‌گردد. ابوهریره رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «مَنْ تَطَهَّرَ فِی بَیْتِهِ ثُمَّ مَشَی إِلَی بَیْتٍ مِنْ بُیُوتِ اللَّهِ لِیَقْضِیَ فَرِیضَةً مِنْ فَرَائِضِ اللَّهِ کَانَتْ خَطْوَتَاهُ إِحْدَاهُمَا تَحُطُّ خَطِیئَةً وَالْأُخْرَی تَرْفَعُ دَرَجَةً»^([10]). یعنی: «هر کس، در خانه اش طهارت نماید. سپس، بسوی یکی از خانه های الله (مساجد) برود تا فرضی از فرایض الله را ادا کند، با یک گام، گناهی از او می‌ریزد و با گام دیگر، درجه‌ای به درجاتش افزوده می‌شود».

و در حدیثی دیگر آمده است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «إِذَا تَوَضَّأَ أَحَدُکُمْ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ ثُمَّ خَرَجَ إِلَی الصَّلاةِ لَمْ یَرْفَعْ قَدَمَهُ الْیُمْنَی إِلا کَتَبَ وَجَلَّ لَهُ حَسَنَةً وَلَمْ یَضَعْ قَدَمَهُ الْیُسْرَی إِلا حَطَّ عَنْهُ سَیِّئَةً»^([11]). یعنی: «هر یک از شما خوب وضو بگیرد. سپس بسوی مسجد، بیرون برود. هنگامی که قدم راستش را بر می‌دارد، یک نیکی برایش نوشته می‌شود و هنگامی که قدم چپش را به زمین می‌گذارد، یک گناه از گناهانش، نابود  می‌شود».

رفت و آمد به مسجد باعث تدارک ضیافت، در بهشت می‌گردد. ابوهریره رضی الله عنه می‌‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «مَنْ غَدَا إِلَی الْمَسْجِدِ أَوْ رَاحَ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُ فِی الْجَنَّةِ نُزُلا کُلَّمَا غَدَا أَوْ رَاحَ»^([12]). «هر کس به مسجد، رفت و آمد کند، الله متعال، برای هر رفت و آمد و برگشتن، ضیافتی در بهشت، تدارک می‌بیند».

10ـ گناهانی که از یک نماز تا نماز دیگر، انجام می‌گیرد، بوسیله نماز، بخشیده می‌شود. عثمان‌رضی الله عنه می‌گوید: شنیدم که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «لا‌یَتَوَضَّأُ رَجُلٌ ‌مُسْلِمٌ فَیُحْسِنُ الْوُضُوءَ فَیُصَلِّی صَلاةً إِلا‌غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا بَیْنَهُ ‌وَبَیْنَ الصَّلاةِ الَّتِی تَلِیهَا»^([13]). «هر فرد مسلمانی که خوب وضو بگیرد و نمازی بخواند، الله متعال، گناهانی را که از این نماز تا نماز بعدی، انجام می‌گیرد، می‌بخشد».

11- نماز، باعث کفاره گناهان گذشته می‌شود. عثمان بن عفان ‌رضی الله عنه می‌گوید: شنیدم که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «مَا مِنِ امْرِئٍ مُسْلِمٍ تَحْضُرُهُ صَلاةٌ مَکْتُوبَةٌ فَیُحْسِنُ وُضُوءَهَا وَخُشُوعَهَا وَرُکُوعَهَا إِلا کَانَتْ کَفَّارَةً لِمَا قَبْلَهَا مِنَ الذُّنُوبِ مَا لَمْ یُؤْتِ کَبِیرَةً وَذَلِکَ الدَّهْرَ کُلَّه»^([14]). یعنی: «هر فرد مسلمانی که نماز فرضی را در یابد و برای آن، خوب وضو بگیرد و خشوع آن را بخوبی رعایت کند و رکوعش را هم درست انجام دهد، این نماز، باعث کفاره گناهان گذشته‌اش می‌شود. البته بجز گناهان کبیره. (نیاز به توبه دارند) و تمام عمر اینگونه است».

12- تا زمانی که نمازگزار بر مصلایش نشسته باشد، فرشتگان برایش دعا می‌کنند و تا وقتی که بخاطر نماز نشسته باشد، گویا مشغول نماز خواندن است.

ابوهریره رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «صَلاةُ الرَّجُلِ فِی جَمَاعَةٍ تَزِیدُ عَلَی صَلاتِهِ فِی بَیْتِهِ وَصَلاتِهِ فِی سُوقِهِ بِضْعًا وَعِشْرِینَ دَرَجَةً وَذَلِکَ أَنَّ أَحَدَهُمْ إِذَا تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ ثُمَّ أَتَی الْمَسْجِدَ لا یَنْهَزُهُ إِلا الصَّلاةُ لا یُرِیدُ إِلا الصَّلاةَ فَلَمْ یَخْطُ خَطْوَةً إِلا رُفِعَ لَهُ بِهَا دَرَجَةٌ وَحُطَّ عَنْهُ بِهَا خَطِیئَةٌ حَتَّی یَدْخُلَ الْمَسْجِدَ فَإِذَا دَخَلَ الْمَسْجِدَ کَانَ فِی الصَّلاةِ مَا کَانَتِ الصَّلاةُ هِیَ تَحْبِسُهُ وَالْمَلائِکَةُ یُصَلُّونَ عَلَی أَحَدِکُمْ مَا دَامَ فِی مَجْلِسِهِ الَّذِی صَلَّی فِیهِ یَقُولُونَ اللَّهُمَّ ارْحَمْهُ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لَهُ اللَّهُمَّ تُبْ عَلَیْهِ مَا لَمْ یُؤْذِ فِیهِ مَا لَمْ یُحْدِثْ فِیهِ»^([15]). «نمازی را که شخص، با جماعت، ادا می‌کند بر نمازی که در خانه و یا بازار می‌خواند، بیست و اندی درجه، برتری دارد. بخاطر اینکه اگر شخص، خوب وضو بگیرد. سپس، به مسجد برود و هیچگونه انگیزه و هدفی بجز نماز نداشته باشد، با هر گامی که بر می‌دارد، یک درجه به درجاتش، افزوده می‌شود و یک گناه از گناهانش، کم می‌گردد تا اینکه وارد مسجد شود. پس از ورود به مسجد تا زمانی که بخاطر نماز، آنجا نشسته باشد، فرشتگان برایش دعا می‌کنند و می‌گویند: بارالها! به او رحم کن، بارالها! او را بیامرز، بارالها! توبه‌اش را بپذیر».

13- انتظار کشیدن برای نماز، جهاد در راه الله، شمرده می‌شود. ابوهریره ‌رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود:

‌«أَلا أَدُلُّکُمْ عَلَی مَا یَمْحُو اللَّهُ بِهِ الْخَطَایَا وَیَرْفَعُ بِهِ الدَّرَجَاتِ قَالُوا بَلَی یَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ إِسْبَاغُ الْوُضُوءِ عَلَی الْمَکَارِهِ وَکَثْرَةُ الْخُطَا إِلَی الْمَسَاجِدِ وَانْتِظَارُ الصَّلاةِ بَعْدَ الصَّلاةِ فَذَلِکُمُ الرِّبَاطُ فَذَلِکُمُ الرِّبَاط»^([16]). «آیا شما را به چیزی، راهنمایی نکنم که الله متعال بوسیله آن، گناهان شما را نابود می‌کند و به درجات شما می‌افزاید؟ صحابه گفتند: بلی ای رسول الله. فرمود: کامل نمودن وضو هنگام مشکلات، زیاد قدم برداشتن بسوی مساجد و انتظار نماز بعدی پس از هر نماز. پس اینست جهاد، اینست جهاد».

14ـ پاداش هر اهل نمازی که نماز از دستش برود، مانند پاداش کسی است که در نماز (جماعت)، حضور پیدا کرده است. ابوهریره رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ وُضُوءَهُ ثُمَّ رَاحَ فَوَجَدَ النَّاسَ قَدْ صَلَّوْا أَعْطاهُ اللَّهُ مِثْلَ أَجْرِ مَنْ صَلاهَا وَحَضَرَهَا لا یَنْقُصُ ذَلِکَ مِنْ أَجْرِهِمْ شَیْئًا»^([17]). «هر کس، خوب وضو بگیرد. سپس، برود و ببیند که مردم نماز (جماعت) خوانده‌اند، الله متعال به او مانند کسی پاداش می‌دهد که در نماز حضور یافته و آن را ادا کرده است بدون اینکه چیزی از اجر آنها کاسته شود».

15- هرگاه شخص، وضو بگیرد و برای ادای نماز، بیرون رود‌ تا زمانیکه بر می‌گردد، در حال‌خواندن نماز، بحساب می‌آید‌و رفت و برگشت او، برایش نوشته می‌شود. ابوهریره‌ رضی الله عنه می‌گوید: رسول‌الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «إِذا تَوضَأ أحَدَکُم فی بیته ثٌم أتی المَسجِد کان فِی صَلاة حَتی یَرجِع فَلا یَقٌل: هَکَذا وَ شَبکَ بَینَ أصَابه»^([18]). «هرگاه یکی از شما در خانه‌اش، وضو بگیرد، سپس، به مسجد برود تا زمانی که برگردد، در نماز بسر می‌برد. پس اینگونه نکند و انگشتان دستهایش را تو در تو نمود».

و در روایتی دیگر، ابوهریره رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «مَن حیِنَ یَخرٌج مِن مَنزِله إِلی مَسجِدی فَرِجل تَکتٌب حَسَنَة وَ رِجلٌ تحطُّ سَیّئه حَتی یَرجِع»^([19]). «از زمانی که یکی از شما از منزلش بسوی مسجد من، بیرون می‌آید، یک گامش، نیکی نوشته می‌شود و گام دیگرش، باعث بخشیده شدن گناهی می‌گردد تا زمانیکه مراجعت نماید».

منبع: جایگاه نماز در اسلام از دیدگاه کتاب و سنت, مؤلف: دکتر سعید بن علی بن وهف قحطانی، ترجمه: عبدالقادر ترشابی.