بدعت بودن نماز رغائب - بخش پنجم موضوع: سنت و بدعت تاریخ انتشار: 2013-07-16 | بازدید: 1581

ابن عبدالسلام می‌گوید: پوشیده نیست که قسمت های از این جواب صحیح است و در آن خلل نیز وجود دارد.

فتوای دوم: بسم‌الله الرحمن الرحیم. فقهای بزرگ و ائمه دینy در مورد کسی که می‌گوید نماز در شب رغائب و نیمة شعبان درست نیست و می‌گوید: آن شمعی که در آن شب روشن می‌شود حرام و تفریط است و می‌گوید: این کار بدعت است و هیچ فضل و ثوابی ندارد و حدیثی هم از پیامبرr در این مورد وارد نشده است آیا این رأی و نظر درست است یا اشتباه؟ برای ما فتوا دهید – خداوند از شما راضی باشد - .

جواب: خداوند توفیق دهد و رحم نماید. اما آن نماز مشهوری که در شب رغائب صورت می‌گیرد بدعت است، آن حدیث روایت شده هم موضوع وساختگی است. و این نماز چهارصد سال بعد از هجرت پیدا شد، و این شب هیچ تفضیل و برتری بر شب‌های دیگر جمعه ندارد.

اما شب نیمه شعبان فضیلت و بزرگی دارد، عبادت کردن در آن شب بصورت فردی نه به صورت جماعت مستحب است، اما جمع شدن مردم در این شب‌ها و آن را بعنوان مراسم‌ و عبادت گرفتن بدعتی منکر است و آنچه از درخواست نیازها و دعاها و امثال آنها آن اضافه کرده‌اند با شریعت موافقت ندارد و آن نماز هزار رکعتی که در شب نیمه شعبان خوانده می‌شود اصل و اساسی ندارد.

خیلی جای تعجب است که مردم بر این دو بدعت خیلی حریص هستند در عین حال برای سنت‌های موکدة پیامبرr که مسلم و جای هیچ شکی نیستند کوتاهی می‌کنند – والله المستعان و هو یعلم – ابن الصلاح آن را نوشته است.

ابن عبدالسلام می‌گوید: خداوند نهان آنچه را که مردم به او نسبت داده آشکار نمود[1].

از خداوند می‌خواهم ما را از امثال اینها محفوظ بدارد و آنچه که او به آن مبتلا شده است خداوند او را نجات دهد، امثال این مرد باید به او رحم شود وحسبنا الله ونعم الوکیل والحمدلله وحده وصلواته علی سیدنا محمد وآله وصحبه إلی یوم الدین.[2]

شیخ الإسلام ابن تیمیه – رحمه‌الله – می‌فرماید: هـ الرغائب اصل و اساسی ندارد، بلکه چیز تازه و پیدا شده‌ای می‌باشد، نه به صورت جماعت نه به صورت فردی مستحب نیست، در صحیح مسلم به طور صحیح و ثابت آمده است که پیامبرr از اختصاص شب جمعه برای عبادت و یا روزه نهی کرده است، و آن اثر و روایتی که آن نماز را بیان می‌کند به اتفاق علما دروغ و موضوع است، و هیچ یک از سلف صالح و ائمه آن را ذکر نکرده‌اند.[3]

در جای دیگر می‌فرماید: به اتفاق تمام ائمة دین صلاة الرغائب بدعت است، پیامبرr و هیچ یک از خلفای ایشان آن را انجام نداده‌اند، و هیچ یک از ائمه دین مثل مالک، شافعی، احمد و ابوحنیفه – رحمهم الله – ثوری، اوزاعی، لیث و غیره آن را مستحب نمی‌دانند و به اجماع علمای حدیث این روایت که در مورد صلاة الرغائب آمده است دروغ و موضوع است.[4]

از شیخ الاسلام ابن تیمیه از صلاة الرغائب سؤال شد آیا مستحب است یا خیر؟ جواب داد:

پیامبرr و هیچ یک از صحابه و تابعین و ائمه دین هیچ کدام این نماز را نخوانده‌اند و مردم را نیز برای ادای آن تشویق و ترغیب نکرده‌اند، و همچنین هیچ فضیلت و برتری را برای این شب ذکر ننموده‌اند، به اتفاق تمام حدیث‌شناسان این حدیث که این نماز را روایت می‌کند دروغ و موضوع می‌باشد، به همین دلیل محققین می‌گویند: این نماز مکروه است و مستحب نمی‌باشد والله اعلم.[5]

از امام نووی – رحمه‌الله – در مورد صلاة الرغائب و نماز شب نیمة شعبان سؤال شد، آیا اصل و اساسی دارند؟

جواب داد: الحمدلله، این دو نماز را پیامبرr و هیچ یک از صحابه و ائمة اربعه – رحمهم‌الله – انجام نداده‌اند، و به آن اشاره هم نکرده‌اند، و هیچ یک از کسانی که به آنها هم اقتدا می‌کنند آن را انجام نداده‌اند، هیچ روایتی را در این مورد بیان نکرده‌اند، بلکه این نمازها در زمان‌های بعدی پیدا شده‌اند و از بدعت‌های منکر و حوادث باطل محسوب می‌شوند، و در حدیث صحیح آمده است که پیامبرr می‌فرماید: «إیاکم ومحدثات الأمور، فإن کل محدثة بدعة ضلالة».[6]

از اینکه به امور دین چیزی را اضافه کنید خودداری کنید، چون این کار بدعت و گمراهی است.

در صحیحین از عایشه – رضی‌الله عنها – روایت شده که می‌گوید: پیامبرr فرمود:

هر کس چیزی را به دین ما اضافه کند که از دین نباشد مردود است[7].

در صحیح مسلم هم آمده است پیامبرr می‌فرماید: «من عمل عملاً لیس علیه أمرنا فهو رد».[8]

هر کس کاری را انجام دهد که برای انجام آن دستور و امر ما وجود نداشته باشد آن کار مردود می‌باشد.

بر همه لازم است از این نماز خودداری کنند، از آن دوری نمایند، باید از آن تنفر داشت و انجام دادن آن را تقبیح کرد، و باید به صورت عمومی از آن نهی کرد، چون پیامبرr می‌فرماید: «من رأی منکم منکراً فلیغیره بیده، فان لم یستطع فبلسانه، فان لم یستطع فبقلبه».[9]

هر کس ازشما منکری را دید باید به دست و قدرت آن را تغییر دهد، اگر توانایی نداشت باید با زبان آن را تغییر دهد، اگر نتوانست باید با قلب از آن متنفر باشد.

بر عالمان دین واجب است مردم را از آن بترسانند و بیشتر از مسائل دیگر از آن روی‌گردان باشند چون مردم از آنها پیروی می‌کنند.

و نباید هیچ کس فریب این را بخورد که در میان مردم شایع شده و مردم عوام و غیره آن را انجام می‌دهند، چون پیروی و اقتدا فقط به پیامبرr و به آنچه که دستور داده است صحیح است نه به چیزی که از آن نهی کرده و مردم را از آن ترسانده است. خداوند ما را از بدعت‌ها مصون بدارد و از دچار شدن به مخالفات با خدا و رسولش ما را محفوظ نماید. والله اعلم.[10]

همچنین از نووی در مورد صلاة الرغائب پرسیده شد که سنت است یا بدعت؟

جواب داد: این نماز بدعتی قبیح و خیلی منکر می‌باشد، و مشتمل بر منکرات زیادی است پس باید آن را ترک و از آن اعراض نمود و کسی که آن را انجام می‌دهد باید جلو آن را گرفت و بر ولی امر – وفقه الله – واجب است که مردم را از آن منع نماید چون او مسئول است و در مقابل رعیت خود باید جوابگو باشد.

علما در رد این نماز کتاب‌هایی نوشته‌اند، و انجام‌دهندگان آن را سفیه معرفی می‌کنند، و نباید فریب خورد که تعداد زیادی در مناطق مختلف آن را انجام می‌دهند و یا اینکه بگوییم در کتاب‌هایی مثل قوت القلوب[11]، احیاء علوم‌الدین[12] و امثال آنها این نماز ذکر شده است. این نماز بدعتی باطل است، و این فرمودة پیامبرr صحیح است: «من أحدث فی دیننا ما لیس منه فهو رد» هر کس در دین و برنامة ما چیزی را اضافه کند مردود است.

سپس بعضی از احادیث وارده را در مورد فتوای سابق ذکر کرده است.

و خداوند دستور می‌دهد هنگام اختلاف به کتاب او مراجعه شود:

) فان تنازعتم فی شیء فردّوه الی الله و الرسول ان کنتم تؤمنون بالله و الیوم الأخر(                               (نساء: 59)

«و اگر در چیزی منازعه داشتید آن را به خدا (با عرضه به قرآن) و پیامبرr او (با رجوع به سنت نبویr) برگردانید، اگر به خدا و روز رستاخیز ایمان دارید».

به پیروی از جاهلین و به غلط‌ها و اشتباه‌های خطا‌کنندگان دستور نداده است[13]. والله اعلم.

ابن قیم جوزی می‌گوید: احادیث صلاة الرغائب شب؛ اولین جمعة ماه رجب همة آنها دروغ و از زبان پیامبرr درست شده‌اند.[14]

از توضیحاتی که گذشت برای خوانندة محترم روشن می‌شود که این نماز در اولین جمعة ماه رجب صورت می‌گیرد، که رغائب نامیده می‌شود، این نماز بدعتی منکر می‌باشد و پیامبرr و خلفای او آن را مقرر نکرده‌اند و صحابه و تابعین و ائمه مشهور آن را مستحب ندانسته‌اند، در حالی که آنها حریص‌ترین مردم برای انجام کارهای خیر بوده‌اند، این حکم از سوی تعداد زیادی از علما که بر وسعت علم و ارزش و مقام آنها اتفاق نظر وجود دارد صادر شده است، و این حدیثی که صلاة الرغائب را ذکر می‌کند دروغ و افترا بر پیامبرr می‌باشد و ائمه حدیث بر دروغ بودن آن اتفاق نظر دارند، پس برای کسی که مدعی صلاة الرغائب است هیچ دلیلی وجود ندارد، والله اعلم.

سایت نوار اسلام

IslamTape.Com