حکم کارگرانی که در وقت نماز جمعه کار می کنند و صاحب کار به آنها اجازه ی رفتن به نماز جمعه نمی دهد؟ موضوع: نماز جمعه و عید تاریخ انتشار: 2013-07-25 | بازدید: 671

من جوانی هستم که به تازگی ازدواج کرده ام و برای شروع زندگی به اشخاصی مقروض شده ام و در حال حاضر خودم یک مغازه دارم ولی درآمد مغازه کفاف خرج و مخارج من را نمی کند و به تازگی یکی از دوستانم به من کاری را در یک شرکت پیشنهاد کرده ولی می گوید این کار بدون تعطیلی است و حتی برای نماز های جمعه هم اجازه خروج از شرکت نیست؛ حالا من میخواستم اول حکم آن را بدانم و دوم اینکه ببینم به نظر علمای دین کدام بهتر است اینکه به شغل خود ادامه دهم یا اینکه برای ادای قرضهایم به این شرکت بروم؟

الحمدلله،

نماز جمعه بر هر مرد بالغ و عاقل و توانا فرض عین است و لازمست تک تک افراد که دارای این ویژگیها هستند به نماز جمعه بروند بنا به دستور باری تعالی که فرمود:

«یَا أیُّها الَّذِینَ آمَنُوا إذَا نُودِیَ لِلصَّلاَةِ مِن یَومِ الجُمُعَةِ فَاسعَوا إلَی ذِکرِ اللهِ وَ ذَرُوا البَیعَ ذَلِکُم خَیرٌ لَکُم إن کُنتُم تَعلَمُون»  (جمعه : 9)

«ای مؤمنان هنگامیکه روز جمعه برای نماز ندا داده شد به سوی ذکر و عبادت خدا بشتابید و خرید و فروش را رها سازید این برای شما بهتر و سودمندتر است اگر بدانید».

و از طارق بن شهاب روایت است که پیامبرصلی الله علیه وسلم فرمود : (الجمعة حق واجب علی کل مسلم فی جماعة إلا أربعة، عبد مملوک أو امرأة أو صبی أو مریض) «خواندن نماز جمعه همراه با جماعت بر هر فرد مسلمانی واجب است، مگر بر چهار گروه؛ برده‌ای که در مالکیت سیدش است، زن، کودک، و بیمار».ابوداود

در آیه ی فوق الله تعالی به تمامی مومنان امر می کند که به نماز جمعه بروند و ذکر می کند که از معاملات و کسب و کار دست بردارند، چنانکه فرمود: "ذَرُوا البَیعَ"

یعنی: «و خرید و فروش‌ را رها کنید» یعنی: در هنگام‌ شنیدن‌ اذان‌ جمعه‌، معامله‌ خرید و فروش‌ را ترک‌ کنید. البته‌ سایر معاملات‌ نیز به‌ معامله‌ خرید و فروش‌ ملحق‌ می‌شود پس‌ ذکر اختصاصی‌ «خرید و فروش‌» برای‌ آن‌ است‌ که‌ این‌ معامله‌ از مهمترین‌ اعمال‌ مربوط به‌ اسباب‌ کسب‌ معیشت‌ است‌ که‌ شخص‌ در روز به‌ آن ‌مشغول‌ می‌شود لذا این‌ معنی‌ مفید ترک‌ تمام‌ انواع‌ تجارت‌ و معاملات‌ دیگر نیز می‌باشد. بنابراین‌، چون‌ در روز جمعه‌ مؤذن‌ برای‌ نماز اذان‌ گفت‌، هیچ‌ نوع‌ خریدو فروش‌ و معامله‌ای‌ روا نیست‌.

بنابراین بر کسانی که کارمند یا کارگر شرکت یا کارخانجات یا موسساتی هستند، لازمست دست از کار بکشند و به نماز جمعه بروند، و نباید امر صاحب کار خود را بر امر و دستور الله تعالی ترجیح دهند، و اگر صاحب کار فرد را از رفتن بازداشت نباید امر او را اطاعت کرد، زیرا پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: « لَا طَاعَةَ لِمَخْلُوقٍ فِی مَعْصِیَةِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ»« از مخلوق در کاری که معصیت الله است نباید اطاعت کرد.» (احمد 1/131،129،94)

هیئت دائمی علمای افتا در سعودی در پاسخ به سوالی مشابه می گویند:

"نماز جمعه بر هر مرد که مکلف و مقیم باشد به دلیل آیه ی..(جمعه 9) فرض است. جائز نیست که به بهانه کاری از آن تخلف بورزد، چون رسول الله صَلَّی اللَّهِ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ فرموده است: [لَا طَاعَةَ لِمَخْلُوقٍ فِی مَعْصِیَةِ الْخَالِقِ](هیچ مخلوقی در برابر نافرمانی الله قابل اطاعت نیست)"

 (فتوای انجمن دایم پژوهشهای علمی و افتا(8/185))

بنابراین اگر شما بر سر کار مورد نظر خود رفتید، لازمست که هنگام اذان جمعه از کارکردن دست بکشید و به نماز جمعه بروید، در غیر اینصورت اگر این امر برایتان ممکن نیست، پس به سر آن کار نروید و شغل دیگری انتخاب کنید. چرا که الله تعالی رازق است و اگر شما بخاطر الله تعالی از منافع خود دست بکشید، او نیز در این دنیا و یا در سرای قیامت چیز بهتری را نصیب شما خواهد کرد.

خداوند می فرماید:« وَمَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مِنْ أَمْرِهِ یُسْرًا »

‏«و هر کس از خدا پروا دارد [خدا] برای او در کارش تسهیلی فراهم سازد» [الطلاق-4] ‏

و از پیامبرصَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ روایت است که فرمود: « مَنْ تَرَکَ شَیئاً لله عَوَّضَهُ الله خیراً ‏منه» ‏‏«هر کسی چیز ی را به خاطر خداوند ترک کند خداوند چیزی بهتر از آن به او خواهد داد ‏‏» ‏ ابونعیم در «الحلیة» (2/196)‏

پس بدون شک و تردید بهتر آنست که امر الله را بر اشتغال و دغدغه ی قرضهایتان ترجیح دهید و احوال خود را به خداوند واگذارید چرا که این برایتان بهتر است، چنانکه در ادامه ی آیه ی فوق می فرماید: "ذَلِکُم خَیرٌ لَکُم إن کُنتُم تَعلَمُون"

یعنی: «این» شتافتن‌ به‌سوی‌ ذکر خدا وفروگذاشتن‌ خرید و فروش‌ «برایتان‌ بهتر است» یعنی: بهتر از انجام ‌دادن‌ معامله‌ و فروگذاشتن‌ سعی‌ به‌سوی‌ نماز است‌ زیرا بر امتثال‌ فرمان‌ خدا اجر و جزای ‌بزرگی‌ مترتب‌ می‌باشد؛ «اگر می‌دانید» یعنی: اگر از اهل‌ علم‌ و دانایی‌ هستید، مسلما این‌ حقیقت‌ بر شما پنهان‌ نمی‌ماند که‌ شتافتن‌ به‌سوی‌ نماز برای‌ شما بهتر از معامله‌ و داد و ستد است‌. و هرکس دنیا را بر دین ترجیح دهد به راستی که دچار زیان حقیقی گشته است، امّا او گمان می برد که سود می برد.

والله اعلم

وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلی یوم الدین

سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت

IslamPP.Com