مادران مؤمنان؛ میمونه دختر حارث رضی الله عنها موضوع: مادران مومنان تاریخ انتشار: 2013-06-23 | بازدید: 1309

مادران مؤمنان؛ میمونه دختر حارث رضی الله عنها

نویسنده‌: عبدالمنعم‌ هاشمی

«چهار خواهر با ایمان! میمونه، ام‌فضل، اسماء و سلمی».

خواهران مؤمن

لبابه ام‌فضل، همسر عباس بن عبدالمطلب عموی پیامبر صلی الله علیه وسلم و سلمی همسر حمزه، شیرمرد اسلام و شهید جنگ احد و عموی پیامبر صلی الله علیه وسلم، اسماء همسر جعفر بن ابیطالب عموزاده پیامبر صلی الله علیه وسلم، بُره ام‌المؤمنین میمونه که ابتدا با ابی‌رهم بن عبدالعزی قریشی عامر ازدواج نمود و بعد به شرف همسری پیامبر صلی الله علیه وسلم نایل آمد، چهار زنی هستند که پیامبر صلی الله علیه وسلم آنها را چهار خواهر با ایمان معرفی نموده است. این چهار زن اسلام آورده بودند.

ام‌فضل اسلام آورد، او اولین زن مسلمان بعد از خدیجه به شمار می‌رود و خواهرش اسماء نیز اسلام آورد او همسر جعفر ابن ابیطالب بود که از اولین مهاجرین با همسرش به حبشه بود.

سلمی‌ نیز همراه شوهرش حمزه اسلام را پذیرفت.

ام‌‌المؤمنین میمونه دختر حارث که شوهرش ابی‌رهم بن عبدالعزی فوت کرده بود بیوه بود، اما هنوز 26 سال بیشتر نداشت. مادر، این چهار دختر عوف زهیری بود که همه مردم او را بهترین پیرزن مکه می‌دانستند، او زنی بود که بهترین دامادها را داشت، دامادهایش عباس بن عبدالمطلب، جعفربن ابیطالب، حمزه بن عبدالمطلب -رضی الله عنهم- و پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم هستند.

اسماء بنت عمیس، و سلمی ‌بنت عمیس دیگر دختران هند هستند که پدرشان حارث نیست. بنابر این آنها خواهران مادری میمونه و خواهرانش هستند.

ازدواجی مبارک

درسال هفتم هجری هنگامی‌که پیامبر صلی الله علیه وسلم برای ادای عمره به مکه آمد میمونه از آمدن پیامبر صلی الله علیه وسلم خبر شد او برای ایمان آوردن و پذیرفتن اسلام عجله داشت، او رازی را در قلبش پنهان داشت که آن را با هیچ کس جز خواهرش ام‌فضل همسر عباس که از همه مردم به او نزدیک تر بود در میان نگذاشت. آیا می‌دانید آن راز چه بود؟ بره (میمونه) آرزو داشت و دلش می‌خواست که همسر پیامبر صلی الله علیه وسلم شود تا از نزدیک عظمت اسلام را مشاهده کند و با زندگی این مجاهد بزرگ شریک باشد. میمونه راز دلش را با ام‌فضل در میان گذاشت و ام‌فضل با مهربانی به سخنان خواهرش گوش داد، و طبیعی بود که او راز خواهرش را با شوهرش عباس[1] در میان بگذارد.

همچنان که میمونه رازش را به ام‌فضل گفت انجام کار را نیز به عهده او گذاشت. عباس نزد پیامبر صلی الله علیه وسلم رفت و در مورد بره که مسلمان و مؤمن بود سخن گفت و نیز به پیامبر صلی الله علیه وسلم گفت: بره شوهرش ابورهم بن عبدالعزی فوت کرده است آیا می‌خواهی با او ازدواج کنی؟ رسول اکرم صلی الله علیه وسلم پسندید و پسر عمویش جعفر بن ابیطالب را برای خواستگاری نزد میمونه فرستاد، هنگامی‌که جعفر آمد میمونه سوار بر شتر بود و جعفر از او برای پیامبر صلی الله علیه وسلم خواستگاری کرد. میمونه گفت: شتر و آنچه بر اوست از آنِ خدا و پیامبرش است.

مردم در مکه زمزمه کردند که میمونه نتوانست انتظار بکشد بنابراین خودش را به خدا و پیامبرش صلی الله علیه وسلم هبه کرد[2].

پیامبر صلی الله علیه وسلم اسم او را که بره [3] بود عوض کرد و میمونه گذاشت.

میمونه به خواسته وجود خود و عاطفه زنانه‌اش اجابت کرد این خواسته پیام‌آور ایمان و محبت به اسلام و پیامبر بود، بنابر این خداوند در پی زمزمه مردم در قرآن آیه نازل کرد:

«یا أَیهَا النَّبِی إِنَّا أَحْلَلْنَا لَکَ أَزْوَاجَکَ اللَّاتِی آتَیتَ أُجُورَهُنَّ وَمَا مَلَکَتْ یمِینُکَ مِمَّا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَیکَ وَبَنَاتِ عَمِّکَ وَبَنَاتِ عَمَّاتِکَ وَبَنَاتِ خَالِکَ وَبَنَاتِ خَالاتِکَ اللَّاتِی‌هاجَرْنَ مَعَکَ» (الأحزاب: 50).

«ای پیامبر! همانا ما حلال کردیم برای تو همسرانی را که مهریه آنان را داده باشی و همچنین حلال هستند برای تو کنیزانی که در ملک تو هستند. از آنانی که خداوند در اختیار تو قرار داده است و همچنین دختر عموها و دختر عمه‌ها و دختر دایی‌ها و دختر خاله‌های تو که همراه با تو هجرت کرده‌اند.»

سپس میمونه را با این آیه تحصیل داد:

«وَامْرَأَةً مُؤْمِنَةً إِنْ وَهَبَتْ نَفْسَهَا لِلنَّبِی إِنْ أَرَادَ النَّبِی أَنْ یسْتَنْکِحَهَا خَالِصَةً لَکَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ قَدْ عَلِمْنَا مَا فَرَضْنَا عَلَیهِمْ فِی أَزْوَاجِهِمْ وَمَا مَلَکَتْ أَیمَانُهُمْ لِکَیلا یکُونَ عَلَیکَ حَرَجٌ وَکَانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِیماً» (الأحزاب: 50).

«و زن با ایمانی که خودش را برای پیامبر هبه کند، اگر پیامبر قصد نکاح او را داشته باشد، این ویژه تو است نه برای سایر مؤمنان، همانا می‌دانیم آنچه را که بر شوهران در حق همسران شان و آنچه که آنان مالک آنها هستند معین کرده‌ایم تا برای شما مضایقه نباشد و خداوند بخشنده و مهربان است.»

در عمره قضا پیامبر صلی الله علیه وسلم سه روز در مکه اقامت کرد در صبح روز چهارم، حویطب بن عبدالعزی که بعدها مسلمان شد وهمراه با گروهی از مشرکین نزد پیامبر صلی الله علیه وسلم آمد وگفت: مدت مقرر تمام شده است از اینجا برو، پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: اگر مرا بگذارید که در میانتان عروسی کنم، وغذایی درست کنم واز شما نیز برای صرف غذا دعوت بعمل آورم چطور است؟ آنها با تندی گفتند: ما به غذای تو احتیاجی نداریم هرچه زودتر اینجا را ترک کن.

پیامبر صلی الله علیه وسلم در منطقه‌ای بنام سرف که به مسافت ده روز از مکه فاصله داشت رحل اقامت افکند ومیمونه دختر حارث به او پیوست، و پیامبر صلی الله علیه وسلم بعد از اینکه عمره را انجام داده بود با میمونه عروسی کرد، میمونه می‌گوید: پیامبر صلی الله علیه وسلم با من در سرف ازدواج کرد که ما هر دو از احرام عمره بیرون آمده بودیم[4].

میمونه آخرین زنی بود که پیامبر صلی الله علیه وسلم با او ازدواج نمود[5].

میمونه به خانه پیامبر صلی الله علیه وسلم پیوست، و به کثرت در مسجد النبی نماز می‌خواند، هنگامی‌که بیماری پیامبر صلی الله علیه وسلم شدت گرفت در خانه میمونه تشریف داشت و از آن جا به خانه عایشه منتقل گردید.

عایشه در این مورد می‌گوید: بیماری پیامبر صلی الله علیه وسلم در خانه میمونه آغاز شد، ایشان از همسرانش اجازه خواست تا در خانه من تیمار داری شود، همسرانش نیز موافقت کردند[6].

میمونه زنی صادق و با ایمان بود در یکی از روزها کسی از خویشاوندانش نزد او آمد، بوی شراب به مشام میمونه رسید، خشمگین شد وفرمود: سوگند به خدا اگر نروی تا حد بر تو اجرا شود، دو باره حق نداری نزد من بیایی، سرانجام او نیز چنین کرد[7].

وفات :

میمونه در ایام خلافت خلفاء مورد احترام آنها بود وزندگی او تا خلافت امیر معاویه ادامه پیداکرد و در سال 51 هجری درگذشت.

ام‌‌المؤمنین میمونه در سرف در جایی که زندگی زناشویی را با پیامبر صلی الله علیه وسلم آغاز کرده بود به خاک سپرده شد.

عبدالله بن عباس در تشییع جنازه‌اش شرکت کرد وبر او نماز خواند وبه کمک او ویزید بن اصم وعبدالله بن شداد خواهرزادگان میمونه در قبر گذاشته شد.

رحمت خدا بر ام‌‌المؤمنین میمونه باد.

سایت نوار اسلام

IslamTape.Com

--------------------------------------

مهم‌ترین مراجع در نوشتن حالات میمونه عبارتند از: طبقات ابن سعد ج 8 ص 132 – سیر أعلام النبلاء ج 2 ص 238 – ترجمه ش 27 – أسد الغابة ج 6 ص 274 – ترجمه 97 72 – المغازی زهری ص 130 – صحیح مسلم – ازدواج النبی صلی الله علیه وسلم – الاستیعاب ج 4 ص 391، 395 – الإصابة 4/397، 399 – الکامل ابن الاثیر 2/227، 309، 317.

[1] تاریخ الطبری ج 2 ص 143. 214، 230 ودیگر کتابهای حدیث وتفسیر و سیرت

[2] ازدواج النبی، صالحی ص 200 چاپ دار ابن کثیر –دمشق – ملاحظه کنید.

[3] میمونه از یمن به معنی برکت است ومیمونه یعنی مبارک ومیمونه یعنی زن مبارک.

[4] صحیح مسلم ش 1411.

[5] طبقات ابن سعد ج 8 ص 132.

[6] المغازی، زهری ص 130.

[7] طبقات ابن سعد ج 8 ص 139.