آیا ملائکه قرین، انسان را به سوی انجام کارهای نیک دعوت می کند؟ موضوع: ملائکه تاریخ انتشار: 2013-07-31 | بازدید: 1998

آیا برای انسان الهامات ملکی میرسد در قلب و یا وساوس شیطانی. چرا که همیشه قلب در کشاکش است.

الحمدلله،

خداوند متعال همراه هر انسانی یک ملائکه و یک جن را قرین و همدم قرار داده، که ملائکه وی را به خیر و نیکی القاء کرده و جن نیز او را به شر و گناه وسوسه می کند.

در صحیح مسلم از ابن مسعود روایت شده که رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمود: «ما منکم من احدٍ إلاّ و قد وکّل به قرینه من الجنّ و قرینه من اللائکة».

یعنی: کسی در میان شما وجود ندارد که یک قرین و همدم از جن، و یکی از فرشته همراه نداشته باشد. عرض کردند: ای رسول خدا آیا همراه شما هم وجود دارد؟ فرمود: «و إیای، و لکن الله أعاننی علیه فأسلم فلا یأمرنی إلاّ بخیر» یعنی: آری، ولی خداوند مرا یاری کرده، و تسلیم شده، پس جز به خیر و نیکی مرا فرمان نمی کند. مسلم: 4/2168 شماره 2815 . ‏

و در قرآن آمده است: « وَمَن یَعْشُ عَن ذِکْرِ الرَّحْمَنِ نُقَیِّضْ لَهُ شَیْطَانًا فَهُوَ لَهُ قَرِینٌ» (زخرف 36).

‏یعنی: هر کس از یاد خدا غافل و روگردان شود، اهریمنی را مأمور او می‌سازیم، و ‏چنین اهریمنی همواره همدم وی می‌گردد (و گمراه و سرگشته‌اش می‌سازد). ‏

در آیه ای دیگر آمده است:‏ « وَقَیَّضْنَا لَهُمْ قُرَنَاء فَزَیَّنُوا لَهُم مَّا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ» (فصلت 25).

یعنی: ‏(ما برای آنان همنشینان (زشت‌سیرتی از جنّ و انس) ترتیب داده‌ایم (و این ‏دوستان تبهکار، ایشان را از هر سو احاطه می‌کنند و افکارشان را می‌دزدند و چنان ‏بر آنان چیره می‌شوند) که کار دنیا و آخرت را در نظرشان می‌آرایند.‏

دکتر عمر سلیمان اشقر در کتاب "عالم الملائکة" می گوید: «شاید ملائک قرین و همدم غیر از فرشته‎ای باشد که مأمور ثبت و ضبط اعمال انسان است، بلکه خداوند فرشته‎ی قرین را برای هدایت و ارشاد و تحریک انگیزه‎های خیر نزد انسان می­فرستد. قرینِ فرشته و قرین جن به نوبت تأثیر خود را بر انسان القاء می­کند، جنّی به شر و بدی فرمان می­دهد، و دیگری او را بر انجام خیر و نیکی تشویق و ترغیب می نماید. از ابن مسعود رضی الله عنه روایت شده که رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمود: «إنّ للشیطان لمة بابن آدم، و للملک لمة، فأمّا لمة الشیطان فایعاد بالشرّ، و تکذیب بالحقّ، و أمّا لمة الملک فایعاد بالخیر و تصدیق بالحق، فمن وجد من ذلک شیئاً فلیعلم أنّه من الله، و لیحمد الله، و من وجد الأخری فلیتعوّذ بالله من الشیطان الرّجیم، ثم قرأ: « الشَّیْطَانُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ وَیَأْمُرُکُم بِالْفَحْشَاء وَاللّهُ یَعِدُکُم مَّغْفِرَةً مِّنْهُ وَفَضْلاً وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ» (بقره 268). یعنی: همانا شیطان و فرشته هرکدام با انسانها پیوندی دارد. پیوند و ارتباط شیطان با آدم این است که او را وعده شر (مانند کفر و فسق و ظلم) داده و وی را به تکذیب حق وسوسه می‎کند و رابطه‎ی فرشته با آدم این است که او (انسان) را وعده­ی خیر و نیکی (مانند نماز و روزه) می­دهد، و برای پذیرفتن حق (مانند تصدیق خدا و رسولانش) آماده­اش می­کند. هرکس (در نفس خود) آنرا (یعنی القای ملائک برای انجام خیر) را یافت (یعنی ملائک وی را به خیر القاء نمود و او آنرا احساس کرد)، بداند که آن از طرف خداوند است (که ملائک را امر نموده تا وی را به خیر الهام نماید)، و باید خدا را (بخاطر این نعمت) سپاس گوید، و هرکس غیر از این را یافت (یعنی وسوسه شیطان را)، از شیطان مطرود پناه به خدا بگیرد. بعد رسول‎خدا صلی الله علیه وسلم این آیه را تلاوت کرد که می‎فرماید: شیطان شما را (به هنگام انفاق می‌ترساند و) وعده تهیدستی می‌دهد و به انجام گناه شما را دستور می‌دهد، ولی خداوند به شما وعده آمرزش خویش و فزونی (نعمت) می‌دهد. و خداوند (فضل و مرحمتش) وسیع (و از همه چیز) آگاه است. ترمذی (2914).

ابن کثیر بعد از بیان این حدیث گفته: «ترمذی و نسائی در کتاب التفسیر سنن خود از هناد بن سری روایت کرده‎اند، و ترمذی گفت: این حدیث حسن و غریب است، و حدیث أبی الأحوص یعنی: سلام بن سلیم است... »».

به حدیث بعدی توجه کنید تا با نحوه­ی رقابت قرین جنی و فرشته­ی قرین در کشاندن انسان بسوی خود، آشنا شوی. حافظ أبو موسی از حدیث ابو الزبیر، و او از جابر رضی الله عنه نقل کرده و می‎گوید: رسول‎خدا صلی الله علیه وسلم فرمود: هر گاه انسان برای خواب به رختخواب رفت، یک فرشته و یک شیطان برای رسیدن به نزد او می شتابند. فرشته می‎گوید: خاتمه روز تو به خیر باشد و شیطان می‎گوید: خاتمه­ی روز تو بد باشد. این انسان اگر لحظات قبل از خواب را به یاد و ذکر خدا سپری کند تا اینکه خواب بر وی غلبه کند و چشم هایش بسته شوند، فرشته شیطان را از آنجا می راند، و در طول شب او را محفاظت می کند.

هرگاه انسان بیدار شد، یک فرشته و یک شیطان برای رسیدن به نزد او می شتابند. فرشته می­گوید: روز خود را به خیر و نیکی آغاز کن، و شیطان می گوید: روزت را با بدی و گناه آغاز کن. اگر انسان بعد از بیدار شدن دعای مخصوص بیدار شدن: (الحمد الله الذی احیا نفسی بعد ما اماتها و لم یمتها منامها، الحمد لله الذی یمسک التی قضی علیها الموت و یرسل الأخری إلی أجل مسمّی،. ..الخ) را بخواند، فرشته شیطان را می راند و در طول روز او را حفاظت می کند.

یعنی: خداوند را سپاس می‎گویم که مرا بعد از مردن (خواب) زنده کرد، و مرا در خواب مرگ نداد. خداوند را سپاس که آن کس را که اجلش فرا رسیده، و کسی را که اجلش فرا نرسیده تا وقت اجل مهلت می دهد. سپس خدا را سپاس می‎گویم که زمین و آسمان را نگه داشته، اگر زمین و آسمان از جای خود حرکت کنند، جز خداوند هیچ کس آنها را نمی‎تواند نگاه دارد. خدا را سپاس بخاطر اینکه آسمان را از افتادن بر زمین نگاه می دارد.بعد از این دعا، شیطان را طرد می‎کند، و از آن انسان محافظت می‎کند. «ابن حبّان این روایت را با معنی نقل کرده، به شماره 2362 موارد» امام حاکم آن را در (1/548) روایت کرده، و آن را صحیح دانسته، و امام ذهبی موافق اوست، و رجال آن موثوق است.

این روایات ما را به انجام کارهای نیک و خیر که موجب اصلاح نفوس، و باعث نزدیک شدن به فرشته می­شوند تشویق می­کنند. زیرا نزدیک شدن به فرشتگان فوائد زیادی را برای ما به ارمغان دارد، همان‌گونه که حدیث: «رسول خدا صلی الله علیه وسلم با سخاوت­ترین انسان بود، و در رمضان و موقع دیدار جبرئیل بیش از هر وقت سخاوتمندتر بود...» بیان­گر تأثیر دیدار رسول خدا صلی الله علیه وسلم  با جبرئیل است که در ماه رمضان به منظور تعلیم قرآن نزد ایشان فرود می آمد.

والله اعلم

وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلی یوم الدین

سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت

IslamPP.Com