مکان نماز جمعه کجا و چگونه باشد؟ موضوع: نماز جمعه و عید تاریخ انتشار: 2013-08-02 | بازدید: 955

لطف کنید در مورد مکان نماز جمعه توضیحات بیشتری بدهید یعنی آیا در صحرا یا جای دیگری نماز جمعه برگذار شود نماز صحیح است یا باطل؟

الحمدلله،

استاد سید سابق رحمه الله در کتاب "فقه السنة" گفته : «خواندن نماز جمعه ‌در شهر و روستا و در مسجد و دیگر بناهای شهر و فضای تابع شهر، صحیح است‌، همانگونه ‌که صحیح است آن را در بیش از یک محل خواند. عمر بن خطاب به اهل بحرین نوشت‌: «أن جمعوا حیثما کنتم» «هرجا بودید نماز جمعه را بخواند». به روایت ابن ابی‌شیبه‌. احمد گفته است‌: اسناد آن جید است‌. این حکم شهر و روستا را شامل می‌شود. ابن عباس‌ گفته است‌: « أَوَّلُ جُمُعَةٍ جُمِّعَتْ، بَعْدَ جُمُعَةٍ جُمِّعَتْ فِی مَسْجِدِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، فِی مَسْجِدِ عَبْدِ القَیْسِ بِجُوَاثَی، یَعْنِی قَرْیَةً مِنَ البَحْرَیْنِ» یعنی: نخستین نماز جمعه‌ای ‌که بعد از نماز جمعه مسجد رسول الله در مدینه برگزار شده است؛ نماز جمعه‌ای بود که در روستای «جوائی» بحرین برگزار شد. به روایت بخاری و ابوداود. و از لیث بن سعد روایت است‌ که اهل مصر و سواحل آنجا، در زمان عمر و عثمان بدستور آنان نماز جمعه را می‌خواندند و در آن مردانی از اصحاب پیامبر صلی الله علیه وسلم شرکت می‌کردند. از ابن عمر روایت است که او مردمان واحه‌های بین مکه و مدینه را می‌دید که نماز جمعه را می‌خواندند و او بر آنان خورده نمی‌گرفت‌. عبدالرزاق این حدیث را با سند صحیح روایت ‌کرده است»‌.

و اگر در روستا یا شهرکی نماز جمعه برگزار نشد، جایز است که به روستاهای نزدیک مجاور رفت تا در جمعه آنجا شرکت کرد؛ از عایشه رضی الله عنها روایت است : «کان الناس ینتابون یوم الجمعة من منازلهم و العوالی و ..» متفق علیه.

یعنی: «مردم گاه گاهی از منازلشان که در روستاهای اطراف و عوالی (که در فاصلة چهار مایلی و بیشتر از مدینه بودند) برای جمعه (به مدینه) می‌آمدند».

و از زهری روایت است که : «أن أهل ذی الحلیفة کانوا یجتمعون مع النبی صلی الله علیه وسلم و ذلک علی مسیرة ستة أمیال من المدینة». بیهقی (175/3).

یعنی: «اهل ذوالحلیفه با پیامبر صلی الله علیه وسلم جمعه می‌‌کردند و ذوالحلیفه در فاصله شش مایلی مدینه قرار داشت».

و از عطاء بن ابی رباح روایت است : «کان أهل منی یحضرون الجمعة بمکة». بیهقی (175/3).

یعنی: «اهل منی برای نماز جمعه به مکه می‌آمدند».

همچنین سنت آنست که در یک شهر یا روستای واحد در بیشتر از یک مکان نماز جمعه برپا نشود مگر آنکه ضرورتی برای آن باشد؛ مثلا تعداد نمازگزاران بیشتر از گنجایش مسجد باشند، زیرا در زمان پیامبر صلی الله علیه وسلم و خلفای راشدین تنها در مسجد النبی نماز جمعه برگزار می شد، حافظ ابن حجر در تلخیص (55/2) گوید : «نقل نشده که پیامبر صلی الله علیه وسلم به کسی اجازه داده باشد تا در یکی از مساجد مدینه یا روستایی از روستاهای نزدیک آن نماز جمعه برگزار کند».

اما اگر ضرورت حکم کند، ایرادی ندارد که در مسجد دیگری نماز جمعه برپا کرد، ولی اگر ضرورت نباشد انجام آن خلاف سنت نبوی صلی الله علیه وسلم و خلفای راشدین است.

والله اعلم

وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم

سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت

IslamPP.Com