راغب اصفهانی اهل سنت بودند
راغب اصفهانی اهل سنت بودند موضوع: علماء و بزرگان اسلام تاریخ انتشار: 2013-08-03 | بازدید: 2043

لطفا در مورد راغب اصفهانی یه سری اطلاعات بدهید که ایشان چه تفکری داشتند؟

 

الحمدلله،

متاسفانه معلومات زیادی درباره ایشان از کتب معتبر نیافتیم، حتی امام ذهبی در کتاب " سیر أعلام النبلاء " گفته : «علامه ماهر و محقق باهر ملقب به راغب که دارای تصانیفی هست، او از متکلمین زبردست بود، اما معلوماتی درباره وفات و یا زندگی نامه او بدست نیاوردم».

و خیر الدین زرکلی در کتاب " الأعلام " گفته : او اهل اصفهان بود اما در بغداد سکونت گزید، ادیب مشهوری بود، و درسال 502 هجری قمری وفات کرد».

بعضی گفتند : سال 402 هجری وفات کرده، و بعضی ها هم گفتند سال 452 قمری..

صفوان عدنان داودی محقق کتاب " المفردات فی غریب القرآن" که از مولفات راغب اصفهانی است، در مقدمه خود بر آن کتاب گفته : «راغب اصفهانی با لقبش شهرت یافته، برای همین اختلاف زیادی در اسمش روی داده، و اسم مشهورتر وی حسین است، و گفته شده اسم او بصورت زیر است:

حسین بن محمد بن المفضل، حسین بن مفضل بن محمد، حسین بن الفضل، مفضل بن محمد.

و منابعی نیافتیم که بدانیم راغب نزد چه کسانی شاگردی کردند و یا شاگردان او چه کسانی بودند، ظاهرا مولف شخص گنامی بوده که گمنامی را دوست می داشت، چنانکه از روی اشعارش پیداست..

اما به گمانم و آنچه نزد من راجح است، ایشان عربی را نزد ابومنصور الجبان آموخته که اسم وی محمد بن علی بن عمر است، و یاقوت حموی درباره او گفته : او یکی از خوبان ری است که دریای علم بود..

مردم درباره عقیده راغب نزاع کردند؛ گروهی گفتند : راغب از معتزله است، و بعضی گفتند : او شیعه بود، و دیگران گفتند : او اهل سنت بود.

اما نظر صحیح – انشاء الله – اینست که وی از اهل سنت بود، و سخن سیوطی این سخن ما را تایید می کند، آنجا که گفت : «در ابتدا گمان می کردم که او معتزلی است، تا اینکه دست نوشته شیخ بدر الدین زرکشی را با چشم خود دیدم که بر پشت نسخه ای از کتاب «القواعد الصغری» از ابن عبدالسلام نوشته بود : امام فخرالدین رازی در کتاب «تاسیس التقدیس» در علم اصول ذکر کرده که راغب از ائمه اهل سنت است و مقارن با غزالی بود. – سپس سیوطی ادامه می دهد – و این نکته مهمی دربردارد، زیرا بسیاری از مردم گمان می کنند که او معتزلی بود». بغیة الوعاة 2 / 297 ، وأساس التقدیس ص 7.

صفوان عدنان داودی محقق کتاب مفردات ادامه می دهد : اینکه راغب اهل سنت بود از روی شواهد دیگری روشن می شود، مثلا در کتابش «المفردات» بر معتزله رد نوشته است، ازجمله اینکه در ماده "ختم" بر جبائی که از شیوخ معتزله است رد نوشته است، همچنین بر بلخی معتزلی در ماده "خل" رد نوشته، همچنین خود راغب در کتاب "الاعتقاد" اینگونه نوشته : «رویت الله عزوجل توسط بندگانش در روز قیامت توسط حکماء و اصحاب حدیث تایید شده است همانگونه که کتاب و سنت نیز آنرا بیان داشته است». رسالة الاعتقاد ص 105.

او با این سخنش با معتزله که منکر روئیت خداوند در قیامت هستند مخالفت ورزیده، البته ردود دیگری بر آنها در کتابش "الاعتقاد" دارد.

و اما ادعای تشیع بودنش؛ شیعه خواسته وی را در صف خودشان قرار دهد و او را از جماعت خود بحساب آورد، چون او علم زیادی داشته و استدلالشان اینست که او زیاد درباره علی ابن ابیطالب رضی الله عنه و ائمه آل بیت نقل کرده، حال آنکه این استدلال حجت نیست، چرا که حب آل بیت در روایات صحیح آمده اند، و اگر کسی یکی از آنها را دوست داشته باشد و کلامشان را نقل کند به معنای این نیست که او لزما شیعه است! بسیاری از علماء به اقوال آل بیت استشهاد کردند، افرادی چون زمخشری مثلا در کتاب "ربیع الابرار" و ابوحامد غزالی در کتاب "احیاء علوم الدین" و فیروزآبادی در "بصائر ذوی التمییز" و دیگران، و تابحال احدی نگفته که این افراد از شیعه هستند.

همچنین ازجمله چیزهایی که ادعای شیعیان را باطل می کند، سخن خود راغب در کتاب "الاعتقاد" است، آنجا که از اهل بدعت ذکر می کند: «و بزرگترین آنها دو فرقه هستند : فرقه ای که اظهار دوستی امیر المومنین می کنند، حال آنکه قصدشان از آن گمراه ساختن مومنان است، مدام به مدح وی می پردازند و اظهار محبت او می کنند، و اقدام به خرده گیری از صحابه و همسران پیامبر رضی الله عنهم می کنند، حال آنکه قرآن درباره آنان شهادت (رضا) می کند، آنها می گویند : کلام خدا رمز دارد و نباید ظاهر آن را گرفت، و قصد آنها چیزی جزو باطل کردن شرایع نیست». رسالة الاعتقاد ص 43.

و باز راغب در کتابش می نویسد: «و فرقه های مبتدع اصلی در بین هفتادو دوفرقه عبارتند از : مشبهه، و کسانی که صفات الهی را از او نفی می کنند، و قدریه، و مرجئه، و خوارج، و مخلوقیه، و فرقی که به تشیع گرایش دارند.

متشبهه در ذات الله دچار انحراف شدند، و نفی کنندگان صفات الهی در افعال خداوندی به بیراهه افتادند، و خوارج در وعید، و مرجئه در ایمان، و مخلوقیه در قرآن (یعنی اعتقاد به مخلوق بودن قرآن داشتند)، و شیعه هم در امامت به دام گمراهی افتادند. وفرقه ناجیه همان اهل سنت و جماعت هستند که به صحابه اقتدا کردند». الاعتقاد ص 54.

صفوان عدنان داودی محقق کتاب مفردات در ادامه می گوید: تمام این شواهد بر ما روشن می گرداند که راغب نه معتزله بود و نه شیعه، بلکه اهل سنت و جماعت بود.

سپس محقق کتاب مفردات درباره مذهب فقهی راغب می گوید : آنچه که درخلال مطالعه کتب ایشان بر ما روشن گشت؛ ظاهرا ایشان مقلد کسی در فروع فقهی نبودند، بلکه خود همچون مجتهدی بودند، البته بعضی گفتند که ایشان بر مذهب شافعی بودند، اما این سخن درست نیست، زیرا او بعضی از آرای فقهی شافعیه را قبول نداشته..

بنظر می رسد همین نظر ما درست باشد که ایشان ملتزم به مذهب معینی نبودند، هرچند که گاها به بعضی از آرای شافعی متمایل بود، حتی در کتاب تفسیرش یافتیم که انتقادات داود ظاهری را بر امام شافعی رد کرده و به دفاع از شافعی پرداخته است». پایان، بنقل از محقق کتاب المفردات با اختصار.

خیر الدین زرکلی در کتاب " الأعلام " مصنفات و تایفاتش را اینگونه نام برده است :

(محاضرات الأدباء) ، و (الذریعة إلی مکارم الشریعة) و (الاخلاق) یا (أخلاق الراغب) و (جامع التفاسیر یا جامع التفسیر)، و (المفردات فی غریب القرآن) و (حل متشابهات القرآ) و (تفصیل النشأتین) در حکمت وعلم نفس، و (تحقیق البیان) در لغت وحکمت، وکتابی درباره (الاعتقاد) و (أفانین البلاغة.

 

والله اعلم

وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم

سایت جامع فتاوای اهل سنت و جماعت

IslamPP.Com

 

    منبع: منبع : سایت جامع فتاوی اهل سنت و جماعت (IslamPP.Com).

 

نصیحت و حکمت

از ابوذر غفاری رضی الله عنه روایت شده که گفت: رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمودند:

« إنه من قام مع الإمام حتی ینصرف کتب له قیام لیلة‏».

یعنی: هرکس (در شبهای رمضان) همراه امام نماز بخواند تا آنکه تمام می شود، خداوند متعال اجر نماز شب را ‏برای وی می نویسد.‏‎ ‎

أبی داود (1370)‏ و ألبانی  در "صلاة التراویح" (ص 15‏) و "صحیح النسائی" (1604) آنرا صحیح دانسته است.

نظر سنجی

شما به کدام بخش سایت بیشتر مراجعه میکنید؟









      

گالری تصاویر
  • قرآن

    قرآن

  • حدیث

    حدیث

  • دعا

    دعا

Close

برای دریافت مطالب جدید سایت لطفا ایمیل خود را وارد نمایید.