ای نماز گزار... در سبقت گرفتن از امام جماعت برحذر باش! موضوع: نماز تاریخ انتشار: 2015-09-02 | بازدید: 715

بسم الله الرحمن الرحیم

ای نماز گزار... در سبقت گرفتن از امام جماعت برحذر باش!

دین اسلام امام جماعت را به این دلیل قرار داده است که مأموم در نماز به وی اقتداء کند. و هدف از آن این است که اعمال مأموم با تبعیت از اعمال امامش باشد. به طوری که نباید از امام سبقت بگیرد و نه با وی مساوی و برابر باشد. بلکه باید عملش را بعد از عمل امام انجام دهد. یعنی تکبیر نگوید مگر بعد از تکبیر امام، رکوع نرود مگر بعد از رکوع امام، از رکوع بلند نشود مگر بعد از امام، سجده نرود مگر بعد از امام، و از سجده بلند نشود مگر بعد از امام.

به همین دلیل است که رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: "إنما جعل الإمام لیؤتم به فإذا کبر فکبروا ولا تکبروا حتی یکبر وإذا رکع فارکعوا ولا ترکعوا حتی یرکع وإذا قال سمع الله لمن حمده فقولوا اللهم ربنا لک الحمد وإذا سجد فاسجدوا ولا تسجدوا حتی یسجد وإذا صلی قائما فصلوا قیاما وإذا صلی قاعدا فصلوا قعودا أجمعون"[1] ترجمه: همانا امام برای تبعیت کردن از وی قرار داده شده است؛ پس اگر تکبیر گفت، تکبیر بگویید، و تکبیر نگویید تا زمانی که تکبیر بگوید. و زمانی که رکوع رفت، رکوع بروید؛ و رکوع نروید تا زمانی که رکوع برود. و زمانی که "سمع الله لمن حمده" پس بگویید: "ربنا لک الحمد". و زمانی که سجده کرد، سجده کنید؛ و سجده نکنید تا زمانی که سجده کند. اگر ایستاده نماز خواند، ایستاده نماز بخوانید و اگر نشسته نماز خواند، همه ی تان نشسته نماز بخوانید.

زمانی که صحابه رضی الله عنهم از این دستور نبوی آگاه شدند آن را به بهترین وجه مورد تطبیق قرار دادند. از بَراء بن عازب رضی الله عنه روایت است که فرمود: "کنا نصلی خلف النبی صلی الله علیه وسلم فإذا قال “سمع الله لمن حمده” لم یحن أحد منا ظهره حتی یضع النبی صلی الله علیه و سلم جبهته علی الأرض"[2] ترجمه: پشت سر رسول الله صلی الله علیه وسلم نماز خواندیم به گونه ای که زمانی که فرمود: “سمع الله لمن حمده” هیچ یک از ما کمرش را خم نمی کرد تا زمانی رسول الله صلی الله علیه وسلم پیشانی اش را بر زمین می نهاد.

و عَمرو بن حریث رضی الله عنه نیز روایت می کند: "صلیت خلف النبی صلی الله علیه وسلم الفجر فسمعته یقرأ {فلا أقسم بالخنس الجوار الکنس} وکان لا یحنی رجل منا ظهره حتی یستتم ساجدا"[3] ترجمه: نماز فجر را پشت سر رسول الله صلی الله علیه وسلم می خواندم که شنیدم، این آیه را تلاوت می کرد: {فلا أقسم بالخنس الجوار الکنس}[4]، و هیچ یک از ما کمرش را خم نمی کرد تا اینکه ایشان به طور کامل سجده می نمودند.

صحابه رضی الله عنهم اینگونه دستور رسول الله صلی الله علیه وسلم را با جان و دل تطبیق می دادند؛ اما چیزی که ما امروزه در مساجد، شاهد آن هستیم یا برابر شدن با امام است یا سبقت گرفتن از وی. و مأمومین در رفتن به رکوع و سجود و بلند شدن، از وی سبقت می گیرند و یا با وی هم زمان آن را انجام می دهند. و این پدیده ای است که باید با نصیحت کردن و تعلیم و توجیه، درمان شود.

اگر مأموم اندکی تأمل و تفکر کند، پی می برد که وی نمی تواند از نمازش خارج شود قبل از اینکه امام نماز را به پایان برساند. پس چرا از وی سبقت می گیرد؟! چیزی نیست، جز اینکه شیطان این عملش را برایش زیبا جلوه می دهد؛ تا از اجر و ثوابش بکاهد و کم کند. ابوهریره رضی الله عنه می فرماید: "الذی یرفع رأسه ویخفضه قبل الإمام فإنما ناصیته بید شیطان"[5] ترجمه: کسی که سرش را قبل از امام بالا و پایین کند، همانا پیشانی اش به دست شیطان است.

و همچنین کسی که از امام سبقت می گیرد وارد این وعده ی شدیدی می شود که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرموده است: "أما یخشی أحدکم أو ألا یخشی أحدکم إذا رفع رأسه قبل الإمام أن یجعل الله رأسه رأس حمار أو یجعل صورته صورة حمار"[6] ترجمه: کسی که سرش را قبل از امام، بلند ‏می کند، آیا نمی ‌ترسد که الله، سرش را به سر الاغ و یا صورتش را به صورت الاغی، تبدیل نماید؟!

پس ای نماز گزار عزیز از سبقت گرفتن از امام برحذر باش و با این کار از اجر و ثواب نمازت کم نکن.

از الله تعالی می خواهیم که فهم و تفقه در دین راعطایمان گرداند که با آن به نصیحت و پند و اندرز دادن دیگران بپردازیم و بدین وسیله خدمتی به اسلام ومسلمین کرده باشیم؛ و از وی می خواهیم که توفیق تبعیت از سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم را روزیمان قرار دهد.

[1] روایت ابی داود.

[2] روایت بخاری و مسلم.

[3] روایت مسلم.

[4][4] تکویر:15

[5] روایت امام مالک در موطأ.

[6] روایت بخاری و مسلم.