اسباب و مسببات موضوع: قضا و قدر تاریخ انتشار: 2013-07-13 | بازدید: 656

بعضی از مردم شدت سردی یا گرمی را به حساب عواملی چون طبیعت، لایه‌ی ازون و چرخش کره‌ی زمین نسبت می‌دهند، آیا چنین تأویلی صحت دارد؟

الحمدلله،

شکی نیست که سرما و گرما دارای اسباب طبیعی مشخصی هستند و پدیده‌ی سرما و گرما بدلیل سبب‌هایشان نشانه‌ی کامل بودن حکمت و نظام آفرینش الله ‌است. البته در این مسئله، ‌اسباب مجهول و نامعلومی نیز وجود دارد که ما انسان‌ها به آن پی نمی‌بریم؛ مانند این سخن پیامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ  : «اشْتَکَتِ النَّارُ إِلَی رَبِّهَا، فَقَالَتْ: یَا رَبِّ أَکَلَ بَعْضِی بَعْضًا، فَأَذِنَ لَهَا بِنَفَسَیْنِ، نَفَسٍ فِی الشِّتَاءِ وَنَفَسٍ فِی الصَّیْفِ، فَهُوَ أَشَدُّ مَا تَجِدُونَ مِنَ الْحَرِّ ،وَأَشَدُّ مَا تَجِدُونَ مِنَ الزَّمْهَرِیرِ» بخاری (537) و مسلم (617).

«آتش دوزخ نزد پروردگارش شکایت کرد و گفت: پروردگارا! بعضی از اجزایم، از شدت گرما، بعضی دیگر را می‌بلعد، الله تعالی به او اجازه داد تا سالی دوبار، تنفس کند نفسی در تابستان که بیشترین گرما را در آن وقت احساس می‌نمایید و نفسی دیگر در زمستان، که شدیدترین سرما را در آن زمان احساس می‌کنید».

 این سبب، نامعلوم است که جز از طریق وحی شناخته نمی شود.

انسان اگر چیزی را به اسباب حسی و شرعی نسبت دهد گناهکار نمی‌شود، به شرط این‌که سبب حقیقی باشد. ولی اگر سبب وهمی و یا بر اساس نظریات بی‌اساس باشد اعتماد نمودن به آن جایز نیست، زیرا انتساب حوادث و اشیا به اسباب غیر معلوم داخل در نهی باری تعالی است در آنجا که می‌فرماید: [وَلا تَقْفُ مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ کُلُّ أُولَئِکَ کَانَ عَنْهُ مَسْئُولا (٣٦)]

«دنباله روی مکن از چیزی که از آن بی علم و نا آگاه هستی، بی گمان که انسان در مقابل کارهایی که چشم، گوش و دل انجام می‌دهند از آن مورد پرس و جو قرار می‌گیرد».[اسراء:36]

 شیخ ابن عثیمین- کتاب الدعوة (4)  (1/12-13)

IslamPP.Com