سلفیت چیست؟ موضوع: سلفیت تاریخ انتشار: 2013-11-14 | بازدید: 12871

سلفیت چیست؟

إن الحمد لله نحمده ونستعینه ونستغفره، ونعوذ بالله من شرور أنفسنا ومن سیئات أعمالنا، من یهده الله فلا مضل له، ومن یضلل فلا هادی له، وأشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شریک له وأشهد أن محمداً عبده ورسوله.

یَاأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلا تَمُوتُنَّ إِلا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ

یَاأَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالا کَثِیرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَیْکُمْ رَقِیبًا

یَاأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلا سَدِیدًا یُصْلِحْ لَکُمْ أَعْمَالَکُمْ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَمَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِیمًا

أما بعد:

فإن أصدق الحدیث کتاب الله، وأحسن الهدی هدی محمد - صلی الله علیه وسلم -، وشر الأمور محدثاتها، وکل محدثةٍ بدعةٍ، وکل بدعةٍ ضلالةٍ، وکل ضلالةٍ فی النار، وبعد...

در زمان رسول الله صلی الله علیه وسلم همگی منتسب به اسلام حقیقی ومنهج واحدی بودند و دلیل این امر پیروی از سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم بود واین امر تا زمان سیدنا ابوبکر وعمر وعثمان رضی الله عنهم ادامه داشت تا این که در زمان سیدنا علی رضی الله عنه فرقه هایی که خود را منتسب به اسلام می دانستند شکل گرفتند واین افتراق به خاطر مخالفت با سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم وصحابه ایشان رضی الله عنهم بود ومیزان  انحراف این فرقه ها به اندازه دور شدن آنان از سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم بود و رسول الله صلی الله علیه وسلم از این جدایی وافتراق  خبر داده وفرموده اند: (لَیَأْتِیَنَّ عَلَی أُمَّتِی مَا أَتَی عَلَی بَنِی إِسْرَائِیلَ حَذْوَ النَّعْلِ بِالنَّعْلِ (حَتَّی إِنْ کَانَ مِنْهُمْ مَنْ أَتَی أُمَّهُ عَلَانِیَةً لَکَانَ فِی أُمَّتِی مَنْ یَصْنَعُ ذَلِکَ) وَإِنَّ بَنِی إِسْرَائِیلَ تَفَرَّقَتْ عَلَی ثِنْتَیْنِ وَسَبْعِینَ مِلَّةً وَتَفْتَرِقُ أُمَّتِی عَلَی ثَلَاثٍ وَسَبْعِینَ مِلَّةً کُلُّهُمْ فِی النَّارِ إِلَّا مِلَّةً وَاحِدَةً قَالُوا وَمَنْ هِیَ یَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ مَا أَنَا عَلَیْهِ وَأَصْحَابِی) یعنی: ( قطعا تمام آنچه که بر بنی اسرائیل گذشته است بدون هیچ کم وکاستی بر امت من پدیدار می شود (تاجاییکه اگر از آنها کسی بوده که آشکارا بامادرش زنا کرده بود در امت من کسی پیداخواهد شد که چنین کاری را انجام می دهد) وبنی اسرائیل برهفتادو دو فرقه تقسیم شده بودند وامت من نیز بر هفتادو سه فرقه تقسیم خواهد شد که همگی در آتش اند جز یک گروه؛ صحابه رضی الله عنهم عرض کردند آن یک گروه چه کسانی هستند؟فرمود: آن گروهی که بر منهج من واصحابم باشند) سنن ترمذی حدیث2641وصحیح الجامع حدیث5343امام ألبانی رحمه الله این حدیث راحسن دانسته مگر قسمتی را که داخل پرانتز است را ضعیف دانسته است.

باتوجه به حدیث فوق در می یابیم تنها راه نجات وسعادت دنیوی واخروی در پیمودن راه سلف صالح است و کسانی که با راه ومنهج آنان مخالفت می کنند ودر دین بدعت ایجاد می کنند مستوجب وعید وعقاب خداوند هستند زیرا خداوند متعال از جداشدن از جماعت مسلمانان که همانا تبعیت از سلف صالح است برحذر داشته ومی فرماید: (إِنَّ الَّذِینَ فَرَّقُواْ دِینَهُمْ وَکَانُواْ شِیَعًا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِی شَیْءٍ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَی اللّهِ ثُمَّ یُنَبِّئُهُم بِمَا کَانُواْ یَفْعَلُونَ)الانعام159 یعنی: ( کسانی که دین خود را (که بر پایه توحید وسنت صحیح است) پراکنده می دارند و گروه گروه می شوند تو به هیچ عنوان از آنان نیستی و کارو حساب وکتاب شان با خداوند است سپس آنان را از آنچه که انجام می دهند باخبر می سازد)

دین حق همانا دین اسلام است وآن همان دینی است که رسول الله صلی الله علیه وسلم وصحابه ایشان رضی الله عنهم بر آن بودند وهر کسی که بعد از تبیین حق وحقیقت با آنان مخالفت کرده از اهل بدعت وعقاب بشمار می آید ونکته ای که باید بدان اشاره نمود این است که اتباع سلف صالح در بین فرقه هایی هستند که هریک ازآنان ادعای اسلام می کنند وندای حقانیت وهدایت سرمیدهند بنابراین باید برای جدایی حق ازباطل نامی برآنها اطلاق شود که درهرعصری باتوجه به شرایط،  نامهایی مانند فرقه ناجیه، فرقه منصوره، اهل حدیث، اهل اثر، اهل سنت وجماعت اطلاق شده است وامروز به دلیل این که سایر فرقه های مبتدع خود را به اهل سنت وجماعت منسوب میکنند لذا نام سلفیت که پیروان سلف صالح می باشند بهترین واژه برای تعبیر وتمییز دین اسلام در این عصر می باشدزیرا فقط آنان هستند که درعقیده واحکام از سلف صالح پیروی می کنند.

بارزترین ویژگی های سلفیت:

- عمل کردن به قرآن وسنت طبق دستور خداوند : ﴿ وَمَا کَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَی اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَن یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَن یَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُّبِینًا) الاحزاب36 یعنی: ( هیچ مرد وزن مومنی حق ندارند در امری که خدا ورسولش بدانحکم نموده اند اختیاری از خود(درمقابل حکم خداورسولش) نشان دهند (وحکم دیگری را جایگزین کنند) وهرکس با دستور خدا ورسولش مخالفت کند  در گمراهی آشکاری گرفتار می شود)

- اتباع سلف صالح در برابر نصوص قرآن وسنت به فهم سلف امت  تسلیم می شوند وآن رابر هوای نفس وعقل مقدم می شمارند خداوند می فرماید: (هُوَ الَّذِیَ أَنزَلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ مِنْهُ آیَاتٌ مُّحْکَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِینَ فی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاء الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاء تَأْوِیلِهِ وَمَا یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلاَّ اللّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِّنْ عِندِ رَبِّنَا وَمَا یَذَّکَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الألْبَابِ) آل عمران7 یعنی: ( او(خداوند)همان ذاتی است که قرآن را برتو نازل کرده است که قسمتی از آن آیه های محکمات هستندو قسمتی دیگر آیه های متشابه اند(ومحتمل بر معانی مختلفی هستند) بنابراین کسانی که در قلب های شان انحراف است جهت فتنه انگیزی وتاویل، به دنبال آیات متشابهات می روند درحالیکه مفهوم صحیح آنها را جزخداوند نمیداند وراسخان در علم (که همانا علماءودانشمندان سلف )هستند می گویند: مابه همه آنها(محکمات ومتشابهات) ایمان آورده ایم وهمگی از جانب پروردگار ما است واز این موضوع جز صاحبان عقل پند نمی گیرند)

- اتباع سلف صالح، نصوص قرآن وسنت را در برابر رای ونظر هیچ کس تعطیل وتاویل نمی کنند حتی اگر صاحب نظر یکی از بهترین اشخاص امت باشدبه دلیل حدیثی که از ابن عباس رضی الله عنهما روایت شده است: (تَمَتَّعَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ -أی حجَّ متمتعًا- فَقَالَ عُرْوَةُ : نَهَی أَبُو بَکْرٍ وَعُمَرُ عَنْ الْمُتْعَةِ . فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ : أَرَاهُمْ سَیَهْلَکُونَ ، أَقُولُ قَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ ، وَیَقُولُونَ نَهَی عَنْهَا أَبُو بَکْرٍ وَعُمَرُ) یعنی: ( رسول الله صلی الله علیه وسلم،حج تمتع راانجام داد(بدین معنی که ایشان در ماه های حج، ابتدا عمره کردند سپس ازاحرام بیرون آمدند سپس احرام دیگری از مکه برای حج بسته واعمال حج ازقبیل وقوف درعرفات ورفتن به مشعرالحرامو...راانجام دادند)، عروة رضی الله عنه گفت: ابوبکر وعمر رضی الله عنهما از تمتع ( بهره مندشدن دربین حج وعمره از اموری که درحال احرام حرام است ) را نهی کرده اند؛ ابن عباس رضی الله عنهما می گوید: من میگویم: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود وشما می گویید: ابوبکر وعمر از آن نهی کردند؟)روایت از امام احمد حدیث3111باسندحسن

عصمت، مخصوص انبیاء علیهم الصلاة والسلام است وهیچ کس دیگری از این خصوصیت برخوردار نیست واین زمانی است که صحابه رضی الله عنهم در امری اختلاف نمایندکه برآن نص صریحی باشد ولی زمانیکه نص صریحی در رابطه با موضوعی یافت نشد به عموم اقوال وافعال صحابه ی کرام مخصوصا خلفای راشدین رضی الله عنهم استناد می شودبدلیل حدیثی که ازعرباض بن ساریة رضی الله عنه روایت است رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: (مَنْ یَعِشْ مِنْکُمْ یَرَی اخْتِلَافًا کَثِیرًا وَإِیَّاکُمْ وَمُحْدَثَاتِ الْأُمُورِ فَإِنَّهَا ضَلَالَةٌ فَمَنْ أَدْرَکَ ذَلِکَ مِنْکُمْ فَعَلَیْهِ بِسُنَّتِی وَسُنَّةِ الْخُلَفَاءِ الرَّاشِدِینَ الْمَهْدِیِّینَ عَضُّوا عَلَیْهَا بِالنَّوَاجِذِ) یعنی: ( هرکسی از شما که بعدازمن زندگی کند اختلافات زیادی را خواهد دید بنابراین از امور نوظهور دردین فاصله بگیرید زیرا آنها گمراهی هستند پس هرکس از شما با آن زمان وبدعت ها مواجه شد از سنت من وسنت خلفای راشدین هدایت یافته پیروی کند وآنها را بادندانهای آسیاب محکم بگیرد) سنن ترمذی حدیث2676باسند حسن صحیح زیرا صحابه ی رسول الله صلی الله علیه وسلم داناترین مردم نسبت به مقصود خداوند ورسولش صلی الله علیه وسلم می باشند.

- اتباع سلف صالح، در مورد امور عقیده وتوحید به هیچ عنوان نرمش وسازش را قبول نمی کنند ودر دین خداوند سهل انگاری وسازش نمی کنند خداوند می فرماید: (وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَیُدْهِنُونَ)القلم9 یعنی: ( کافران می خواهند تا(دردعوت توحید) نرمش نشان دهی تا آنان نیز نرمش نشان دهند)وبدین خاطر دشمنان آنها زیاد است وبوسیله هر تهمتی سعی در زشت نشان دادن چهره آنان دارند همان طور که اهل کتاب ومنافقین وبت پرستان برعلیه رسول الله صلی الله علیه وسلم جبهه ای واحد شدند وگروهی از آنان با ایشان مبارزه فیزیکی وگروهی از طریق تبلیغات سوء سعی در براندازی دعوت ایشان شدند که تابه امروز شاهد این موضوع در زمان خودمان هستیم.

- اتباع سلف صالح، در اختلافاتی که در فروع دین حاصل می شود همدیگر را بسبب اجتهادی که برمبنای دلیل شرعی کرده اند معذور میدارند وچنین اختلافاتی بر اخوت وبرادری آنان تاثیر منفی نمی گذارد بطوریکه امام احمد-امام اهل سنت وجماعت-نزد امام شافعی وامام شافعی نزد امام مالک طلب علم نموده اند وهریک از آنان امامی در مذهب فقهی خودشان هستند ودر برخی از فروع فقهی بایکدیگر اختلافات اجتهادی دارند اما این امر، هیچ تاثیری در اخوت وبرادری ودوستی شان برای خداوند ایجاد نمی کند زیرا همه آنان بر نیکی وتقوی مبادرت داشته اند.

- اتباع سلف صالح،  با بدعت ها مبارزه می کنند وازاهل بدعت چه در اعتقاد وچه در اقوال وافعال بیزاری می جویند، زیرا اساس دینشان نصوص شرعی است که آن را بصورت علمی وعملی از رسول الله صلی الله علیه وسلم وصحابه ی ایشان رضی الله عنهم دریافت کرده اند.

از یحیی بن یعمر روایت است: (کَانَ أَوَّلَ مَنْ قَالَ فِی الْقَدَرِ بِالْبَصْرَةِ مَعْبَدٌ الْجُهَنِیُّ، فَانْطَلَقْتُ أَنَا وَحُمَیْدُ بْنُ عَبْدِالرَّحْمَنِ الْحِمْیَرِیُّ حَاجَّیْنِ أَوْ مُعْتَمِرَیْنِ، فَقُلْنَا: لَوْ لَقِینَا أَحَدًا مِنْ أَصْحَابِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَسَأَلْنَاهُ عَمَّا یَقُولُ هَؤُلَاءِ فِی الْقَدَرِ، فَوُفِّقَ لَنَا عَبْدُاللَّهِ بْنُ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ دَاخِلًا الْمَسْجِدَ، فَاکْتَنَفْتُهُ أَنَا وَصَاحِبِی، أَحَدُنَا عَنْ یَمِینِهِ وَالْآخَرُ عَنْ شِمَالِهِ، فَظَنَنْتُ أَنَّ صَاحِبِی سَیَکِلُ الْکَلَامَ إِلَیَّ، فَقُلْتُ: أَبَا عَبْدِالرَّحْمَنِ، إِنَّهُ قَدْ ظَهَرَ قِبَلَنَا نَاسٌ یَقْرَءُونَ الْقُرْآنَ وَیَتَقَفَّرُونَ الْعِلْمَ.. وَذَکَرَ مِنْ شَأْنِهِمْ، وَأَنَّهُمْ یَزْعُمُونَ أَنْ لَا قَدَرَ، وَأَنَّ الْأَمْرَ أُنُفٌ. قَالَ: ((فَإِذَا لَقِیتَ أُولَئِکَ فَأَخْبِرْهُمْ أَنِّی بَرِیءٌ مِنْهُمْ، وَأَنَّهُمْ بُرَآءُ مِنِّی) یعنی: ( اولین کسی که درباره قدر صحبت کرد معبدالجهنی بود وزمانی که من وحمیدبن عبدالرحمن الحمیری قصد حج کردیم گفتیم اگر یکی از اصحاب رسول الله صلی الله علیه وسلم را ببینیم از آنچه که آنان درباره قدر می گویند می پرسیم پس موفق شدیم عبدالله بن عمر بن الخطاب رضی الله عنهما را داخل مسجد ببینیم ودردوطرف ایشان نشستیم یکی ازما درسمت راست ودیگری در سمت چپش واحساس کردم دوستم می خواهد که من صحبت کنم پس گفتم : ای عبدالرحمن مابا انسان هایی مواجه شده ایم که قرآن می خوانند وعلم می آموزند ولی قدر را قبول نمی کنند ومعتقد هستند که هرکاری تازه از سرگرفته می شود؛ عبدالله بن عمر رضی الله عنهما گفت: اگر آنان را دیدی ازجانب من به آنان بگو: من ازآنان بیزار وآنها ازمن بیزار اند)صحیح مسلم حدیث8

- اتباع سلف صالح، علی رغم فاصله زمانی که بین آنان وصحابه رضی الله عنهم است آنان را دوست می دارند زیرا حب صحابه رضی الله عنهم دین وعقیده ای است که با آن بسوی خداوند متعال تقرب جسته می شودبطوری که از انس رضی الله عنه روایت است رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: (آیة الإیمان حب الأنصار، وآیة النفاق بغض الأنصار) یعنی: ( نشانه ی ایمان دوست داشتن انصارونشانه منافق بغض وکینه نسبت به انصار است) صحیح بخاری حدیث17 وصحیح مسلم حدیث74وهمچنین تابعین وکسانی را که تاروز قیامت از صحابه رضی الله عنهم پیروی کرده اند را نیز دوست می دارند وبر آن دعای خیر می کنند خداوند می فرماید: (وَالَّذِینَ جَاؤُوا مِن بَعْدِهِمْ یَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالْإِیمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّکَ رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ) الحشر10 یعنی: ( کسانی که پس ازمهاجرین وانصار می آیند می گویند: پروردگارا ماوبراداران ماراکه در ایمان وهدایت برما سبقت گرفته اند بیامرز ودر قلب هایمان نسبت به اهل ایمان کینه قرار مده؛ پروردگارا تو بسیار رئوف ومهربان هستی)

- اتباع سلف صالح، دورترین انسان ها نسبت به مسائل ناسیونالیستی ونژادپرستی هستند وتنها دوستی ومحبت قلبی شان، برای خداورسولش ومؤمنین می باشد و دعوت سلفیت دعوتی جهان شمول است زیرا داعی اسلامی است که رسول الله صلی الله علیه وسلم برای ما به ارمغان آورده است بهمین دلیل مهمترین شخصیت های سلفی را می بینیم که از اقصی نقاط جهان سربلند کرده اند مانند امام احمد رحمه الله که درعراق متولد و رشد یافته بود وشیخ الاسلام ابن تیمیة حرانی رحمه الله دمشقی، وابن القیم حورانی رحمه الله  دمشقی، وعلامه مجدد محمدبن عبدالوهاب رحمه الله از سرزمین نجد بودند.

بنابراین باید دوستی ومحبت قلبی برای خدا ورسولش ومؤمنین باشد ودرمورد اشخاص، به اندازه تمسک آنان برعقیده وسنت صحیح دوستی ومحبت داشته باشیم.

- اتباع سلف صالح، در دعوتشان بسیار واضح و آشکار عمل می کنند واز تقیه وتدلیس وتاویل وتحریف به دور اند زیرا الگویشان در دعوت رسول الله صلی الله علیه وسلم وصحابه ی ایشان رضی الله عنهم بودندوحقی را که از سلف صالح به آنها رسیده است را تبلیغ می کنند ودر تبلیغ دین نرمش وسازش نشان نمی دهند زیرا دین، دین خداوند وانسان ها فقط وظیفه تبلیغ شریعت او-سبحانه وتعالی-را دارند.

ازمیان آنچه که بیان شد دانستیم:

سلفیت انسان را بسوی عمل به قرآن وسنت به فهم سلف امت رهنمود می سازد.

سلفیت، حزب یا گروه ویا تفکربشری نیست بلکه برنامه زندگی کامل وجامعی برای همه ی مسلمانان باطبقات مختلفشان در جامعه است ومنهجی ربانی واعتقادی موافق قرآن وسنت با فهم سلف امت است که بری سعادت دنیا وآخرت مسلمانان طرح وبرنامه ریزی شده است.

سلفیت، داعی اسلامی است که بر محمد صلی الله علیه وسلم به فهم اصحاب ایشان نازل شده است وهمان گونه که به سعادت اخروی مسلمانان توجه می کند به دنیای آنان درقالب تنظیم احکام معاملات وعقدها وآداب نیز توجه ویژه ای دارد ونیز انسان مسلمان را به عدم حرص وطمع زائد بر دنیا دعوت می کند زیرا هیچ کس نمی میرد مگر اینکه رزق واجلش کامل شده باشد.

درپایان باید به این نکته اشاره کنیم:

هیچ کس منکر اشتباه نکردن کسانی که منتسب به سلفیت اند نیست زیرا گاه شخص عالمی تمام سعی خود رابرای رسیدن به حقیقت صرف می کند ولی اشتباه میکند که در این حالت ماجور بوده وگاه این اشتباه از شخص جاهلی که نیت خیر دارد صادر می شود که در هر دوحالت این اشتباهات به خود این اشخاص نسبت داده می شوند نه به منهج سلفیت.

وصلی الله علی سیدنا محمد وعلی آله وصحبه اجمعین

وآخردعوانا ان الحمدلله رب العالمین

نویسنده: حامد مشکوة