آیا می توانم وصیت کنم که خانه ام بعد از مرگم وقف جایی شود موضوع: میراث و وصیت تاریخ انتشار: 2013-12-26 | بازدید: 1831

من یک خانه مسکونی دارم که در آن زندگی می کنم، قصد دارم وصیت کنم تا بعد از مرگم آنرا وقف جائی کنند، که در اینحالت به ورثه ام چیزی نمی رسد، آیا این جایز است؟

 

الحمدلله،

انسان می تواند در زمان حیاتش تمام اموال و دارائی خود را ببخشد یا وقف نماید، اما در مورد وصیت کردن تنها در یک سوم مالش مجاز است، بیشتر از یک سوم تنفیذ نمی شود.

و آنچه شما – سوال کننده – ذکر کرده اید در حقیقت وصیت است، وصیت به وقف اموالتان کرده اید.

و فرق وصیت با وقف در آنست که : وقف در زمان حیات آدمی انجام می شود، و با انجام آن ملکیت وقف شده را از دست خود خارج می گرداند، مثلا اگر شخصی بگوید : خانه ام را وقف کردم، یا ماشینم را وقف نمودم، یا کتابهایم را وقف کردم، در همان حال وقف انجام و کامل شده است (و دیگر از ملکیت او خارج می شود). حال آنکه وصیت بر مرگ انسان معلق است؛ و در زمان حیاتش از ملکیت او خارج نمی شود، و اگر کسی بیشتر از یک سوم اموالش را وصیت کند، اجرای آن بستگی به رضایت ورثه دارد، اگر راضی نبودند تنها در یک سوم اموالش تنفیذ می شود.

برای توضیحات بیشتر در مورد فرق وصیت با وقف به فتوای (8495) مراجعه کنید.

نکته بعد آنکه : در مورد وصیت کردن شایسته است انسان زمانی وصیت کند که ثروتمند باشد و ورثه اش به آنچه وصیت کرده نیازمند نباشند، زیرا پیامبر صلی الله علیه وسلم به سعد رضی الله عنه فرمود : « إِنَّکَ أَنْ تَذَرَ وَرَثَتَکَ أَغْنِیَاءَ خَیْرٌ مِنْ أَنْ تَذَرَهُمْ عَالَةً یَتَکَفَّفُونَ النَّاسَ » بخاری (2742) ومسلم (1628) .

یعنی : « اگر وارثان خود را بعد از خودت بی‌نیاز گردانی بهتر از آنست که آنان را مستمند رها کنی و دست نیاز به سوی مردم دراز کنند».

و علی بن ابی طالب رضی الله عنه به مردی که قصد وصیت کردن مالش را داشت، گفت : «تو فرد توانائی نیستی، و تنها مقدار اندکی میراث داری، آنرا برای ورثه ات بگذار». امام ابن قدامه این سخن علی رضی الله عنه را در کتابش "المغنی" نقل کرده و سپس گفته : « هرگاه ماترک (انسان) بیشتر از نیاز ورثه نباشد، در اینحالت وصیت کردن مستحب نیست، زیرا پیامبر صلی الله علیه وسلم علت منع وصیت در اینحالت را اینگونه بیان فرمودند : « اگر وارثان خود را بعد از خودت بی‌نیاز گردانی بهتر از آنست که آنان را مستمند رها کنی »، علاوه بر این؛ دادن مال به نزدیکان محتاج بهتر است از دادن به افراد بیگانه است، پس هر وقت میراث به حد نیازشان نرسد، گذاشتن میراث برایشان مثل دادن مال به آنهاست، و این بهتر از وصیت کردن برای غیر ورثه است» "المغنی" (8/ 392).

با توجه به این توضیحات : اگر ورثه شما – سوال کننده – به این خانه محتاج اند، بهتر و افضل آنست که آنرا وصیت نکنید، بلکه بعنوان میراث برای آنها بگذارید، و اگر احتیاجی به آن نداشتند، ایرادی ندارد که بعد از وفات خود آنرا وصیت کنید تا صدقه جاریه شود، البته بشرطیکه ارزش آن خانه بیشتر از یک سوم کل ماترک شما نباشد.

منبع : سایت (الإسلام سؤال وجواب).

 

والله اعلم

وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم

 

    منبع: سایت جامع فتاوی اهل سنت (IslamPP.Com)