ماشین دیگری به خودروی او زده و همسرش کشته می شود آیا بر شوهر کفاره لازمست؟
ماشین دیگری به خودروی او زده و همسرش کشته می شود آیا بر شوهر کفاره لازمست؟ فتوا دهنده: الإسلام سؤال وجواب موضوع: گناهان و محرمات شرعی تاریخ انتشار: 2013-12-26 | بازدید: 1919
 

 

دوستی دارم که روزی همراه همسرش رانندگی می کرد که ناگهان خودرو دیگری از طرفی که همسرش نشسته با آنها برخورد می کند و منجر به مرگ همسرش می شود، این درحالیست که سرعت دوستم بیشتر از 50 کیلومتر در ساعت نبود، و مسبب تصادف آن ماشینی است که به آنها زده، آیا دوستم (یعنی شوهر آن زن) در مرگ او سهمی دارد و آیا ملزم به کفاره و دیه می شود؟

 

الحمدلله،

اگر دوست شما مرتکب خطایی نشده است، و به هیچ وجهی در تصادف نقشی نداشته است، پس چیزی هم بر او لازم نیست، نه دیه و نه کفاره، و این موارد بر راننده خطاکار لازمست، البته دیه را عاقله او بدهند و عاقله یعنی : نزدیکان مرد از جانب پدر که بالغ و توانگر و خردمند باشند، مثل پدر و پدربزرگ و پسر و برادر و عمو و پسرعمو .

و اگر دو راننده در این تصادف مرگ بار هر دو نقش داشته باشند، پس هرکدام از آنها نیز به نسبت تقصیری که داشته اند باید دیه بدهند، اما کفاره کاملی بر هر دو لازمست که عبارتست از : دو ماه پشت سر هم روزه گرفتن .

امام ابن قدامه می گوید: «و هرکسی در قتل (خطا) مشارکت داشته باشد، بر وی نیز کفاره لازم می شود، و همینطور هریک از طرفین و یا افرادی که در (آن قتل) با وی شریک بوده اند نیز کفاره لازم است. و این رای بیشتر اهل علم است، از جمله: حسن بصری، عکرمه، نخعی، ثوری، و امام مالک و شافعی و اصحاب رای». "المغنی" (12/226).

و از جمله خطاهایی که امکان وقوع آن وجود دارد، می توان به سه علت اصلی (و غالب) زیر اشاره نمود:

1- تصادف بخاطر سهل انگاری در نگهداری ماشین و عدم تعمیر نقایص آن باشد، مانند ترمزهای ماشین و غیره..

2- بخاطر حال راننده باشد، مثلا او درحالی رانندگی کند که نیاز به خواب دارد ولی بدون آنکه استراحت لازم را بکند تا از خواب آلودگی خارج گردد، اما با اینحال رانندگی می کند.

و یا راننده مشغول چیزی می شود که به دقت و توجه او نسبت به کنترل کامل ماشین خلل وارد کند.

3- و یا بخاطر تخلف از مقررات راهنمایی و رانندگی باشد.

و این کارشناس است که نسبت خطا را مشخص می کند.

منبع : سایت (الإسلام سؤال وجواب).

 

والله اعلم

وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم

6) .�O >/0���n>

 

منبع : سایت (الإسلام سؤال وجواب).

 

والله اعلم

وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم

-bi� me0��� lang=AR-SA style='font-size:14.0pt;line-height:130;color:#006600;mso-bidi-language: AR-SA'>یعنی : «هر کس ظلمی به برادرش نموده باشد، خواه به آبروی او لطمه زده و یا حق دیگری از او پایمال کرده است، همین امروز (در دنیا) از او طلب بخشش کند قبل از اینکه روزی (قیامت) فرا رسد که در آن، درهم و دیناری، وجود ندارد. زیرا اگر اعمال نیکی داشته باشد، (در آنروز) به اندازه ظلمی که نموده است، از آنها کسر میگردد. و اگر اعمال نیکی نداشته باشد، گناهان مظلوم را به دوش او (ظالم) می گذارند».

 

از شیخ الاسلام ابن تیمیه سوال شد : مسلمانی به عمد و بدون حق مسلمان دیگری را می کشد، بعد توبه می کند، آیا امیدی برای این توبه هست و از آتش جهنم نجات خواهد یافت یا خیر؟ و آیا دیه بر او واجب است یا خیر؟

پاسخ دادند : «کسی که بناحق قتل می کند، دو حق بر گردن دارد :

(اول) حق الله، چون او به حدود الله تجوز کرده و حرامهای او را هتک کرده است، پس این گناه است و خداوند با توبه صحیح او را می بخشد، چنانکه می فرماید : « قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَی أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا» (زمر 53). یعنی : « بگو: ای بندگان من که بر خود اسراف و ستم کرده‏اید! از رحمت خداوند نومید نشوید که خدا همه گناهان را می‏آمرزد» یعنی گناه کسی که توبه کرده باشد را می بخشد، و باز می فرماید : «وَالَّذِینَ لَا یَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ وَلَا یَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَا یَزْنُونَ وَمَنْ یَفْعَلْ ذَلِکَ یَلْقَ أَثَامًا * یُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَیَخْلُدْ فِیهِ مُهَانًا * إِلَّا مَنْ تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُولَئِکَ یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا» (فرقان 68-70). یعنی : «و کسانی که معبود دیگری را با خداوند نمی‏خوانند؛ و انسانی را که خداوند خونش را حرام شمرده، جز بحق نمی‏کشند؛ و زنا نمی‏کنند؛ و هر کس چنین کند، مجازات سختی خواهد دید! عذاب او در قیامت مضاعف می‏گردد، و همیشه با خواری در آن خواهد ماند! مگر کسانی که توبه کنند و ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند، که خداوند گناهان آنان را به حسنات مبدّل می‏کند؛ و خداوند همواره آمرزنده و مهربان بوده است».

و در صحیحین و دیگر کتب از ابوسعید خدری رضی الله عنه روایت شده که پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم فرمود : «مردی در بنی اسرائیل وجود داشت که نود و نه نفر را کُشت. به جستجوی عالم‌ترین شخص زمین می‌گشت، او را به سوی راهبی راهنمایی نمودند، نزد او رفت و گفت: نود و نه نفر را کشته است، آیا اگر توبه کند، قبول است؟ گفت: خیر، پس او را هم کشت و صد نفر را با او کامل کرد؛ باز، به جستجوی عالم‌ترین فرد زمین گشت، او را به‌سوی مرد دانشمندی راهنمایی کردند، پیش او رفت و گفت: صد نفر را کشته است، آیا اگر توبه کند، قبول است؟ گفت: بله، چه کسی می‌تواند بین او و بین توبه مانعی ایجاد کند؛ به فلان سرزمین برو که در آنجا مردمانی خداپرست هستند و با آنها عبادت خداوند را انجام بده، آن شخص رفت و در نیمه‌ی راه، مرگ او فرا رسید و فرشتگان رحمت و عذاب، بر سر او به مجادله پرداختند، سپس خداوند ملائکه ای را برای قضاوت بین آنها فرستاد، گفت: از اینجا فاصله‌ی دو زمین (زمین مبدأ و زمین مقصد) را اندازه بگیرید، به هر کدام نزدیک‌تر بود، از اهل آنجا محسوب می‌شود؛ اندازه گرفتند، دیدند که به روستای صالحین نزدیکتر است و خدا نیز از او گذشت نمود» متفق علیه .

دو دوم : حق انسانها . قاتل بایستی حق اولیاء مقتول را هم بدهد، به آنها امکان قصاص را فراهم نماید، و یا با دادن دیه با آنها مصالحه کند، و یا طلب عفو نماید، اگر (یکی از این) موارد را انجام داد پس حق آنها را اداء کرده،  این موجب کامل شدن توبه است.

ولی آیا برای مقتول هم حقی می ماند که در روز قیامت آنرا مطالبه کند؟ علماء در این مورد دو رأی دارند : کسانی که معتقدند حق او هم پابرجاست، گفتند : قاتل تا می تواند حسناتش را بیافزاید چون (در قیامت) به اندازه حق مقتول به او از حسنات قاتل می دهند، و مابقی حسناتش از آن خودش می ماند، پس اگر قاتل توبه کننده حسنات خود را بیافزاید، امید مورد رحمت خداوند قرار گیرد، و او را از آتش جهنم نجات دهد، و جز فاسقین از رحمت خداوند مایوس نمی شوند» "الفتاوی الکبری" (3/ 407)، مجموع الفتاوی (34/ 171).

و ابن عابدین حنفی می گوید : «توبه قاتل صحیح نیست تا آنکه خود را تسلیم اولیاء مقتول کند، یعنی توبه بتنهایی کافی نیست. مولف "تبیین المحارم" گفته : بدان که توبه قاتل تنها با استغفار و ندامت نیست، بلکه باید رضای اولیاء مقتول را هم جلب کند، اگر قتل عمد بود باید امکان قصاص برای اولیاء مقتول باشد، اگر خواستند او را قصاص کنند و اگر خواستند مجانی از او گذشت کنند، اگر از او گذشت کردند توبه برای او کافیست.. و قبلا ذکر کردیم که گذشت کردن از او موجب برائت دنیوی اوست، اما آیا حق الله نیز ساقط می شود؟ (باید گفت که) این مسأله بمنزله دَین است، اگر طلبکار بمیرد و ورثه از آن گذشت کنند از آن مبراء خواهد شد، ولی در ظلمی که مرتکب شده مبراء نمی شود، و همینطور قاتل؛ از ظلمی که کرده مبراء نمی شود، .. ظلم با توبه ساقط نمی شود، زیرا این حق به مقتول تعلق دارد، اما ظلمی که با انجام این معصیت بر نفس خود روا داشته با توبه ساقط می شود.. مولف گفته : قصاص حق اولیاء را اداء می کند اما مقتول در روز قیامت (از قاتل) حق می خواهد، زیرا قصاص فایده ای به مقتول نمی رساند، و حق او بر قاتل باقی می ماند. این سخن مؤید چیزی است که گفتیم»"حاشیة ابن عابدین" (6/ 548).

خلاصه : حق اولیاء مقتول جز با تسلیم شدن قاتل به آنها ساقط نمی شود، و اگر چنین نکند توبه اش کامل نخواهد شد، اما حق مقتول مورد اختلاف است؛ و بنظر می رسد که اگر قاتل توبه صادقانه ای داشته باشد الله متعال در روز قیامت بین او و مقتول صلح و آشتی می اندازد و هم حق مقتول را اداء می کند و هم توبه قاتل را می پذیرد.

منبع : سایت (الإسلام سؤال وجواب).

 

والله اعلم

وصلی الله علی نبینا محمد وعلی اله وصحبه وسلم

 

    منبع: سایت جامع فتاوی اهل سنت (IslamPP.Com)

 

نصیحت و حکمت

از ابوذر غفاری رضی الله عنه روایت شده که گفت: رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمودند:

« إنه من قام مع الإمام حتی ینصرف کتب له قیام لیلة‏».

یعنی: هرکس (در شبهای رمضان) همراه امام نماز بخواند تا آنکه تمام می شود، خداوند متعال اجر نماز شب را ‏برای وی می نویسد.‏‎ ‎

أبی داود (1370)‏ و ألبانی  در "صلاة التراویح" (ص 15‏) و "صحیح النسائی" (1604) آنرا صحیح دانسته است.

نظر سنجی

شما به کدام بخش سایت بیشتر مراجعه میکنید؟









      

گالری تصاویر
  • قرآن

    قرآن

  • حدیث

    حدیث

  • دعا

    دعا

Close

برای دریافت مطالب جدید سایت لطفا ایمیل خود را وارد نمایید.