آثار گناه بر انسان تاریخ انتشار: 2018-12-13 | بازدید: 9919

آثار گناه بر انسان

امام ابن قیم رحمه الله در کتاب (الداء والدواء) به آثار گناه بر انسان اشاره کرده که در این مقاله می خواهیم برخی از آنها را نقل ‌کنیم:

۱ـ «محرومیت از علم، چرا که علم نوری است که الله عزوجل در قلب بنده می اندازد و معصیت این نور را خاموش می کند. هنگامی که شافعی در برابر مالک نشست و نزد وی خواند، مالک از هوش و نبوغ و کمال فهمش به شگفت آمد، پس گفت: می بینم که الله تعالی نوری را بر قلب تو تابانده، با تاریکی گناه خاموشش نکن.

۲ـ محرومیت از روزی. در مسند امام احمد از ثوبان رضی الله عنه روایت شده که رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند: "شخص به سبب گناهی که مرتکب می شود از روزی محروم می گردد"[1]

۳ـ نوعی دوری و دلتنگی که میان او و پروردگار و بین او و مردم رخ می دهد. یکی از سلف می گوید: من معصیت الله را مرتکب می شوم و تاثیر آن را بر روی وسیله ی سواری ‌ام و اخلاق همسرم می ‌بینم.

۴ـ سخت شدن کارها برای او. دست به هیچ کاری نمی زند مگر آنکه درها را بسته می بیند یا برایش دشوار می شود. همینطور که اگر کسی تقوای الله عزوجل را پیشه سازد کارش را آسان می سازد {گناه نیز باعث سخت شدن کارهایش می شود}.

۵ـ گناهکار در دل خود احساس تاریکی می کند، همانند تاریکی شب، آنقدر که ظلمت معصیت در دل او همانند تاریکی حسی می شود که چشمانش حس می کند. چرا که طاعت نور است و گناه تاریکی است و هر چه تاریکی بیشتر باشد حیرتش نیز بیشتر می‌شود تا جایی که بی ‌آنکه حس کند در بدعت‌ها و گمراهی‌ها و امور مهلک گرفتار می ‌شود، مانند نابینا که به تنهایی و بی ‌راهنما در تاریکی شب بیرون رود. این تاریکی آنقدر قوی می‌ شود که در چشمانش ظاهر می ‌شود سپس بیشتر می ‌شود تا بر چهره‌ اش نمایان می ‌گردد و هرکس متوجهش می‌ شود.

عبدالله بن عباس ـ رضی الله عنهما ـ می ‌گوید: نیکی روشنی چهره و نوری در قلب و گشایشی در روزی و نیرویی در بدن و محبتی در دل خلق می ‌آورد و گناه باعث تاریکی در چهره و ظلمتی در قلب و سستی در بدن و نقصی در روزی و بغضی در دل خلق می ‌شود.

۶ـ محروم شدن از طاعت؛ اگر گناه مجازاتی جز این نداشت که جلوی طاعتی که جایگزینش شود را بگیرد و راه را بر طاعتی دیگر ببندد همین کافی بود، در نتیجه گناه راه سوم و سپس چهارم [انجام نیکی‌ها] را الی آخر می‌ بندد و عاقبت اینکه به واسطه ‌ی گناه طاعات بسیاری را شخص از دست می ‌دهد که هر کدامش برای او بهتر از دنیا و مافیها هست. و این مانند مردی است که غذایی می خورد و آن غذا باعث می شود او بیمار شود که در نتیجه ی خوردن این غذا از چندین غذای خوشمزه‌ تر از آن هم محروم می شود.

۷ـ گناهان باعث به وجود آمدن گناهان دیگر می شوند، یعنی هر یک دیگری را تولید می ‌کنند تا جایی که برای بنده ترک گناه و دوری از آن دشوار می ‌شود.

۸ـ گناهان باعث ضعیف شدن اراده‌ ی قلبی می ‌شود و در نتیجه اراده‌ ی انجام گناه را قوی می ‌کند و اراده‌ی توبه را کم کم سست می‌ کند تا جایی که قصد توبه به کلی از دل خارج می ‌شود... در نتیجه استغفار و توبه ‌ی دروغین بر زبان شخص بسیار جاری می ‌شود حال آنکه دلش وابسته ‌ی گناه و مُصِر بر انجام است که هرگاه موقعیتش فراهم شود عزم انجامش را دارد که این از بزرگترین بیماری‌های قلب و نزدیک ‌ترینش به هلاکت است.

۹ـ باعث می شود زشتی گناه از دل ریشه کن شود تا جایی که گناه برایش عادی می ‌شود و حتی از اینکه مردم او را در حال انجام معصیت ببینند شرمنده نمی شود و از حرفشان هم خجالت نمی ‌کشد.

و این نزد فاسقان اوج بی ‌حیایی و بالاترین لذت است، به حدی که برخی از آنان به گناهشان افتخار می‌ کنند و به کسانی که از گناهش مطلع نیستند نیز آن را تعریف می ‌کنند و مثلا می ‌گوید: فلانی من چنین و چنان کرده‌ ام. این گروه از مردم مورد عفو قرار نمی ‌گیرند و دروازه‌ی توبه غالبا به رویشان بسته می ‌شود، چنانکه رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ می ‌فرماید: "همه ‌ی امت من در عافیت [و مشمول بخشش] خواهند بود جز مُجاهِران و از جمله‌ ی مُجاهِره این است که الله بنده‌ ای را سِتر کند [و گناهی که کرده را بپوشاند] سپس صبح هنگام خودش را رسوا نماید و بگوید: ای فلانی، امروز چنین و چنان کردم... پس خود را رسوا کند حال آنکه شب را در حالی به سر برده بود که پروردگارش او را پوشانده بود"[2].

۱۰ـ گناهان اگر بسیار و پی در پی رخ دهند بر قلب صاحب خود مهر می‌ کوبند و در نتیجه از غافلان می ‌شود. همانگونه یکی از سلف درباره‌ ی آیه‌ ی( کَلَّا بَلْ رَانَ عَلَی قُلُوبِهِم مَّا کَانُوا یَکْسِبُونَ ((نه چنین است؛ بلکه آنچه مرتکب می‌ شدند بر دلهایشان زنگار بسته است) می‌ گوید :این گناهِ پس از گناه است.

اساسش چنین است که قلب در پی گناه دچار کدورت می ‌شود، پس اگر گناه بیشتر شد این کدورت بیشتر شده و زنگار می‌ شود، سپس زنگار آن غالب می‌ شود تا آنکه مُهر و قفل می ‌گردد و در نتیجه قلب در پوسته و حجاب قرار می ‌گیرد. اگر این حالت بعد از هدایت و بصیرت حاصل شود فرد دچار عقب‌گرد شده و زیر و رو می‌ گردد و شیطان را به دوستی می‌ گیرد و او را هر جا که بخواهد با خود می‌ برد.

منبع:  https://islamqa.info/fa

 

[1] ـ به روایت ابن ماجه (۴۰۲۲)، وشیخ آلبانی در صحیح سنن ابن ماجه آن را حسن دانسته است.

 

[2] ـ به روایت بخاری (۵۹۴۹) و مسلم (۲۷۴۴).